The Future is another country

Facebook ႏုိင္ငံေတာ္

သန္းထုိက္စုိး
စက္တင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၀

ေဒးဗစ္ကင္မရြန္းသည္ ျဗိတိန္ႏုိင္ငံ၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ျပီးသည့္ေနာက္၊ ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသား သန္းေပါင္းမ်ားစြာတို႔အတြက္ ပို၍ တာဝန္ေက်ေသာသူျဖစ္ေအာင္၊ ပို၍ ထိႏုိင္ေတြ႔ႏုိင္ေသာသူ ျဖစ္ေအာင္ မည္သုိ႔မည္ပံု လုပ္ရမည္ကို အႀကံ ေပးႏုိင္မည့္လူအား ရွာေဖြခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒးဗစ္ကင္မရြန္းသည္ သူ လိုခ်င္သည့္အၾကံဥာဏ္ေတြကို အစိုးရထိပ္သီးပိုင္းက ဝါရင့္၊ သမၻာရင့္ႀကီးမ်ားဆီမွာ ေတာင္းခံခဲ့ပါသလား။ ႏုိး . . .၊ ႏုိး . . . မေတာင္းခံခဲ့ပါ။ ကင္မရြန္းသည္ မည္သူမွ မထင္မွတ္ထားေသာ လူတစ္ေယာက္ဆီကို ဦးလွည့္ခဲ့ေလသည္။ ထိုသူကား Facebook ကို တည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ကာဘတ္ ျဖစ္၏။

Facebook သည္ လူမႈဆက္သြယ္ေရး ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြထဲတြင္ အေအာင္ျမင္ဆံုး ဝက္ဘ္ ဆိုက္ျဖစ္သည္။ ျပီးခဲ့သည့္ ဇူလိုင္ ၂၁ ရက္ေန႔က အဖဲြ႔ဝင္ သန္းငါးရာ ျပည့္ေၾကာင္း Facebook က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ ျဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကင္မရြန္းနွင့္ Facebook တည္ေထာင္သူ ကာဘတ္တို႔သည္ အြန္လိုင္းမွ တစ္ဆင့္ ဗီဒီယို ကြန္ဖရင့္သေဘာ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ လူမႈဆက္သြယ္ေရး ကြန္ရက္မ်ားက အစိုးရကို မည္သုိ႔မည္ပံု ကူညီႏုိင္မည့္ အေၾကာင္းမ်ားကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးသြားၾကသည္။ ထိုေဆြးေႏြးပဲြကို ၾကည့္ရသည္မွာ ႏုိင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တစ္ေယာက္က ပုဂၢလိက စီးပြားေရးသမား တစ္ေယာက္ ထံမွ အၾကံ ဥာဏ္ေတာင္းတယ္လုိ႔ ဆိုရမလား၊ ႏုိင္ငံအႀကီးအကဲ တစ္ေယာက္က အျခား အႀကီး အကဲ တစ္ေယာက္နဲ႔ အၾကံဥာဏ္ခ်င္း ဖလွယ္ၾကသည္ဟု ဆိုရမလား။

Facebookကို ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္ တင္စား ျပီး မစၥတာဇူးကာဘတ္ကို ထိုႏုိင္ငံ၏ အာဏာပိုင္ ဟု တင္စားေျပာရလွ်င္ တားခ်င္သူမ်ား ရိွေကာင္း ရိွႏုိင္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ Facebook တြင္ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံနဲ႔ တူေသာ လက္ဆုပ္ လက္ကိုင္ ျပစရာ အထည္ျဒပ္ မရိွေသာေၾကာင့္တည္း။ သူ႔မွာ ေျမေနရာမရိွ၊ တရားဥပေဒ မရိွ။ ဥပေဒကို အသက္ သြင္းေပးမည့္ ဥပေဒဘက္ေတာ္သားတို႔လည္း မရိွ။ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ႏုိင္ငံသားလည္း မရိွ။ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းလည္း မရိွ၊ သူ႔တိုင္းျပည္၏ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအနွစ္လည္း လက္ညိႈးထိုးျပစရာမရိွ။ တျခား ႏုိင္ငံေတြမွာ ႏုိင္ငံသားခံယူဖုိ႔၊ ျပန္နုတ္ထြက္ဖုိ႔နဲ႔နိႈင္းစာလွ်င္ Facebook ႏုိင္ငံေတာ္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ဖုိ႔၊ ျပန္နုတ္ထြက္ခ်င္ ထြက္ဖုိ႔သည္ လြယ္လြန္းေနသည္။

Facebook ၏ အာဏာပိုင္ႀကီး မစၥတာဇူးကာဘတ္ေရာ၊ အဖဲြ႔ဝင္ဒါရိုက္တာ လူႀကီးမ်ားလည္း ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ မဲေပး ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ မဲေပးျဖဳတ္ခ်ျခင္း အနၲရာယ္မွ လြတ္ေနၾကသည္။ Facebook အာဏာပိုင္မ်ား ဂရုတစိုက္ အစီရင္ခံရသည့္လူ ဆိုလုိ႔ Facebook၏ ရွယ္ယာပိုင္ရွင္မ်ားသာ ရိွသည္။

သုိ႔တိုင္ အင္တာနက္သံုးစဲြသူ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ Facebookသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ တစ္ခု အလား ထင္မွတ္ရပါသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အသိမိတ္ေဆြ ဖြဲ႔ႏုိင္တယ္၊ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးႏုိင္တယ္။ ဒါဟာ တကယ့္ အျပင္က ႏုိင္ငံေတာ္ တစ္ခုအတိုင္းပါပဲဟု ဖီလာဒဲလ္ဖီးယားျပည္နယ္ ရိွ တမ္ပယ္တကၠသိုလ္ ဥပေဒ ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ပုိ႔စ္က ေျပာသည္။

အရင္က သတင္းစာေတြ၊ စာအုပ္ စာေပေတြသည္ လူေတြကို ႏုိးၾကားေစ၊ ထၾကြ ေတာ္လွန္ေစခဲ့ၾကသလို၊ ယေန႔ေခတ္ အင္တာနက္ ကြန္ရက္ေတြသည္ လည္း ထိုသုိ႔ ျပဳလုပ္ႏုိင္မည္မွာ မလဲြဧကန္ ျဖစ္သည္။

Code:Version 2.0 အမည္ရိွ စာအုပ္ကို ေရးသားသူ ဥပေဒပညာရွင္ ေလာရင့္လက္ဆင္းကလည္း သူ႔စာအုပ္ထဲတြင္ ဤသုိ႔ေရးထားသည္။ ယေန႔ေခတ္ အင္တာနက္ကြန္ ရက္ေတြသည္ ပထဝီနယ္နိမိတ္ ဆိုတာေတြကို ရိုက္ခ်ဳိးလိုက္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယေန႔ေခတ္ႀကီးတြင္ မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် တစ္ကိုယ္ ထီးတည္း ေနလို႔ မရႏုိင္ေတာ့ေၾကာင္း ေရးထားသည္။

Facebook ကို ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္မည္ဆို ထိုႏုိင္ငံသည္ ယေန႔စံနႈန္းနဲ႔ဆို ကမၻာေပၚတြင္ တတိယ လူဦးေရ အမ်ားဆံုးႏုိင္ငံ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ လာမည့္ နွစ္အနည္းငယ္ အတြင္းမွာပင္ အဖဲြ႔ဝင္ေပါင္း တစ္ဘီလီယံ ျပည့္ပါလိမ့္မည္ဟု မစၥတာဇူးကာဘတ္က ယံုၾကည္မႈအျပည့္ျဖင့္ ေျပာပါသည္။ ယေန႔ အခိ်န္ထိ Facebook လို အဖြဲ႕ဝင္ မ်ားျပားသည့္ ဝက္ဘ္ဆိုက္မ်ဳိး မေပၚဖူးေသးပါ။

အင္တာနက္ ႏုိင္ငံမ်ား၊ ကမၻာေပၚမွ ႏုိင္ငံမ်ား၏ လူဦးေရ ႏႈိင္းယွဥ္ခ်က္

Facebook လို တကယ့္ေလာက နွင့္ ေလလိႈင္းေပၚက ေလာကကို တစ္သားတည္းျဖစ္ေအာင္ ေပါင္းေပးႏုိင္သည့္ အဖဲြ႔ အစည္းမ်ဳိးလည္း မေပၚဖူးေသးပါ။ သံုးစဲြသူမ်ား၏ အျမင္အရေတာ့ Facebook သည္ လြတ္လပ္မႈရိွေသာ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္။

ကိုယ့္အထင္ကိုယ္လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဆိုႏုိင္ခြင့္ရိွသည္။ ေထာက္ခံလိုတာကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေထာက္ခံႏုိင္သလို၊ ကန္႔ကြက္လိုတာကိုလည္း ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ကန္႔ကြက္ ႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ လြတ္လပ္တိုင္း ေကာင္းပါမည္လား၊ စဥ္းစားစရာ ရိွလာသည္။ Facebook မွာေရာ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွာပါ စည္းကမ္းဥပေဒေတြ မလိုအပ္ေတာ့ဘူးလား။

စြန္႔ဦးတီထြင္ လုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေသာ Union Square Votures ကို တည္ေထာင္သူ ဘရတ္ဒ္အာဟမ္ကေတာ့ လိုအပ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ ဥပေဒ စည္းကမ္းေတြရိွမွသာ ဝင္သံုးသူ တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္း အတြက္ေရာ၊ အသင္း အဖဲြ႔ႀကီးေတြအတြက္ပါ ကိုယ့္အခိ်န္ေတြ၊ သတင္း အခ်က္ အလက္ေတြကို စိတ္ခ်လက္ခ် ျမွဳပ္နံွ သံုးစဲြႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ဟု ေျပာသြားသည္။

Facebook ကလည္း ထိုအခ်က္ကို လ်စ္လ်ဴရႈမထားခဲ့ပါ။ တကယ့္အျပင္က အစိုးရေတြ တိုင္းျပည္ကို ႏုိင္ငံေရးအရ လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရးအရ လည္းေကာင္း လမ္းေၾကာင္း ေပးသလို Facebook ကလည္း သူ႔အြန္လိုင္း စီးပြားေရးကို လမ္းေၾကာင္းေပးဖို႔ ႀကိဳးစားေနသည္။

ယခုနွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ Facebookသည္ သူ႔ဝက္ဘ္ဆိုက္ေပၚတြင္Facebook ေငြေၾကးကို သံုးစဲြႏုိင္ဖုိ႔ စီစဥ္ခဲ့သည္။Facebook ေငြေၾကးကို ဖန္တီးရျခင္းမွာ သံုးသူမ်ား အက်ဳိးအတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း Facebook က ေျပာပါသည္။

မိမိကို ေထာက္ခံမဲေပး ေနသူမ်ားအေပၚ လံုးလံုး မီွခိုေနရေသာ တကယ့္အျပင္က ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားလိုပင္ Facebook သည္လည္း မိမိအဖဲြ႔ဝင္မ်ား၏ သေဘာထား အျမင္ကို အခိ်န္ျပည့္ ေတာင္းခဲ့ျပီး ဂရုစိုက္ေနၾကရသည္။ အသစ္ခ်မွတ္ခ်င္သည့္ စည္းကမ္း၊ နည္းလမ္းမ်ားနွင့္ ပတ္သက္ျပီး သံုးသူေတြ ႀကိဳက္ မႀကိဳက္ကို အျမဲတမ္း စာရင္း ေကာက္ယူ ေနသည္။ ေရွ႕ဆက္ျပီး ဘာစည္းကမ္းနည္းလမ္းေတြ ထုတ္ျပန္သင့္၊ ပယ္ဖ်က္ သင့္တာကိုလည္း အြန္လိုင္း ေဆြးေႏြးပဲြမ်ား လုပ္ျပီး အားလံုး ဝင္ေရာက္ ေဆြးေႏြးခြင့္ ေပးထားသည္။

တကယ့္ ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ား အမွားနဲ႔မကင္းသလိုပင္ Facebook သည္လည္း အမွားနဲ႕မကင္းခဲ့ပါေခ်။ ျပီးခဲ့သည့္နွစ္က Facebook သည္ သံုးစဲြသူ ကိုယ္တိုင္သာ သိခြင့္ရိွႏုိင္ေသာ တခ်ဳိ႕ ကိုယ္ေရး အခ်က္ အလက္မ်ားကို အျခားလူေတြပါ ဝင္ၾကည့္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္လိုက္မိသျဖင့္၊ သံုးသူေတြ ပြမ္တာ ေတာ္ေတာ္ ခံလိုက္ရေသးသည္။

မစၥတာ ဇူးကာဘတ္သည္ သူ႔အိပ္မက္ျဖစ္ေသာ ကမၻာ့လူသံုးအမ်ားဆံုး လူမႈ ကြန္ရက္တစ္ခု ထူေထာင္ဖို႔ ဟူေသာ အလုပ္ကိုေတာင္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ခဲ့ျပီမို႔၊ တစ္ဆင့္တက္၍ ကြန္ရက္မွာ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ ေရးဆဲြဖို႔ကိုလည္း ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။

ျပီးခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ လြတ္လပ္မႈရိွတိုင္းလည္း လူႀကိဳက္မမ်ားႏုိင္ေၾကာင္းကို ျမင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ My Space ကို ၾကည့္ပါ။ ယခင္ကဆို My Space သည္ Facebook ထက္ေတာင္ လူႀကိဳက္ မ်ားခဲ့ပါေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ My space မန္ေနဂ်ာမ်ား သည္ ဝက္ဘ္ဆိုက္ကို အစြမ္းကုန္ လြတ္လပ္ေရး ေပးျပီး၊ အထိန္းအကြပ္မရိွ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခ်လိုက္ေသာအခါ၊ လြတ္လပ္လြန္းတာႀကီးကို သံုးသူေတြ စိတ္ညစ္ျပီး အဖြဲ႔ဝင္ေတြ ေလ်ာ့ျပီးရင္း ေလ်ာ့သြားရေတာ့သည္။

လြတ္လပ္တယ္ဆိုတိုင္း မေကာင္း၊ ထိန္းထိန္း သိမ္းသိမ္း လြတ္လပ္ျခင္းနွင့္ ဗရမ္းဗတာ လြတ္လပ္ျခင္းၾကားမွာ စည္းပါးပါးေလး တစ္ေၾကာင္း တားလ်က္ရိွသည္။ ထိုစည္းကို ဘယ္ေနရာမွာ ဆဲြကန္႔ထားရမည္ကို သိတတ္ဖို႔ လိုသည္။ ဘယ္နားထိသာ လြတ္လပ္ရမည္၊ ဘယ္နား ေရာက္ရင္ေတာ့ စည္းဆဲြျပီး ပိတ္လိုက္ဖို႔ လိုျပီကို မသိလွ်င္ My Space လို လူေတြခ်ဥ္တာ ခံရလိမ့္မည္။

အင္တာနက္ကြန္ရက္သည္ ပထဝီ အေနအထား အကန္႔အသတ္ေဘာင္၊ ႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္ေတြကို ရိုက္ခ်ဳိးပစ္သည္ မွန္ေသာ္လည္း၊ တကယ့္အစိုးရေတြမွာ ထိုကြန္ရက္ကို အသက္မဲ့သြားေစမည့္ ဝွက္ဖဲကေလးမ်ား ရိွၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ- တရုတ္ျပည္မွာ Facebook ကို ပိတ္ထားသည္ကို ျမင္ႏုိင္သည္။ ေမလတုန္းကလည္း ပါကစၥတန္က Facebook ကို ယာယီ ပိတ္ပစ္ခဲ့သည္။

Facebook က မာစတာႀကီးမ်ား အေျပာအရ သူတုိ႔ ရည္မွန္းခ်က္မွာ ကမၻာ့ရြာႀကီးထဲက ရြာသူရြာသားမ်ားကို တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး နီးႏုိင္သမွ် နီးေအာင္ ကပ္ေပးႏုိင္ဖုိ႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။ Facebook ေၾကာင့္ လူအခ်င္းခ်င္း ပိုဆက္ သြယ္ႏုိင္လာတာေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာတဲ့ အေၾကာင္းအရာသစ္၊ အိုင္ဒီယာအသစ္ေတြဟာ အမ်ားႀကီးပါ။ ေနာင္မ်ဳိးဆက္ေတြ လက္ထက္ေလာက္မွ ျဖစ္ႏုိင္မွာပါေလလို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ခန္႔မွန္းထားတာေတြဟာ Facebook ေၾကာင့္ အခု မ်ဳိးဆက္မွာတင္ ျဖစ္လာတာေတြ ရိွပါတယ္ဟု အင္ဒီယားနား တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡ အပ္ဒြပ္ကတိစ္ထရိုႏုိဗာက ေျပာသည္။

Facebook သည္ အစိုးရအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္း ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးႏုိင္တာခ်င္း အျပိဳင္ ျဖစ္လာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူမႈ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ရက္ေတြသည္ ႏုိင္ငံေရးပိုင္းမွာေရာ ဘယ္ေလာက္ လႊမ္းမိုးမႈ ရိွလာမလဲ ေစာင့္ၾကည့္ၾကရမည္။ ေလာေလာဆယ္ ျမင္ေနရသေလာက္ဆို လူမႈေရးကြန္ရက္ေတြသည္ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ က်င္းပႏုိင္ေအာင္ အမ်ားႀကီး ကူညီႏုိင္သည္ကို ေတြ႔ႏုိင္သည္။ စည္းရံုးေရးေတြလည္း အမ်ားႀကီး ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏုိင္သည္။ ျပီးေတာ့ အစိုးရေတြ ျပဌာန္းလိုေသာ စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒသစ္မ်ားကို လူမႈကြန္ရက္ ဝက္ဘ္ဆိုက္မ်ားမွတစ္ဆင့္ လူထုထံ ပဏာမ တင္ျပျပီး သေဘာထား မည္သုိ႔ရိွေၾကာင္း ေလ့လာလုိ႔ ရေနျပီ။

သံတမန္ ဆက္ဆံေရး အေတာ္မ်ားမ်ား၏ ပံုစံအတိုင္း ယခု ၾကည့္ေနေသာ္လည္း၊ မၾကာခင္ တစ္ခုခုေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ၾကည့္ေနသူခ်င္းပင္ ရန္သူပမာ ျဖစ္သြားတတ္သလိုပင္။ ယခုလည္း ထိုေဆြးေႏြးပဲြျပီးလုိ႔ ရက္အနည္းငယ္ပဲ ရိွေသးသည္၊ ျဗိတိန္အစိုးရသည္ Facebook ကို ကန္႔ကြက္ ရႈတ္ခ်လိုက္သည္ကို ေတြ႔ရျပန္ပါသည္။ လူသတ္သမားတစ္ေယာက္က သူသတ္ခဲ့သည့္ အေၾကာင္းေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြကို Facebook မွာ တင္တာကို Facebook က ျဖဳတ္ခ်မပစ္ဘဲ ခြင့္ျပဳုထားလုိ႔ဟု သိရပါသည္။ ေနာက္ေတာ့ တင္တဲ့လူကပဲ သူ႔ဘာသာ ျပန္ ျဖဳတ္ခ်သြားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ Facebook ကေတာ့ ျဖဳတ္ခ်ပစ္ဖုိ႔ ျငင္းခဲ့ပါသည္။

Facebook ဟာ တရားစီရင္တဲ့ေနရာ မဟုတ္ပါဘူး။ Facebook ဆိုတာ လူတိုင္းလူတိုင္း ကိုယ့္အထင္အျမင္ကို လြတ္လပ္စြာ တင္ျပခြင့္၊ ေဆြးေႏြးခြင့္ ရိွတဲ့ ေနရာပါဟု Facebook က ေျပာသြားသည္။

မစၥတာဇူးကာဘတ္ကား တကယ့္ ပထဝီ ေျမႀကီးကို ပိုင္စိုးေသာ အာဏာပိုင္တစ္ေယာက္ မဟုတ္ေသာ္လည္း၊ ေလလိႈင္းေပၚက သူ႔ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးကိုေတာ့ မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ၾသဇာ အာဏာေအာက္ကိုမွ အေရာက္ခံမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အထက္ပါ စကားက ေကာင္းေကာင္း သက္ေသျပေနေလသည္။

မူရင္း။ ။ The Future is another country (The Economist)

http://www.ecovisionjournal.com/article/index.php?year=4&month=9&VOL=95 တြင္ ေတြ႔ရေသာ ေဆာင္းပါးကုိ ကူးယူ ေဖာ္ျပပါသည္။