“အသံညီၿပီး အလုပ္တူဖို႕” အတြက္ “အျမင္တူၿပီး အေတြးညီၾကပါစို႕”
အပိုင္း ၂
ေမာင္ေရႊ
ဇူလိုင္ ၅၊ ၂၀၀၉
၂၇။ ေဆာင္းပါး အပိုင္း(၁)မွာ လူထုေတာ္လွန္ေရးကို သရုပ္ခြဲၾကည့္ရင္ အဆင့္(၃)ဆင့္ ပါ၀င္ေၾကာင္းနဲ႕ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ လူထုအားနဲ႕ အာဏာရွင္စနစ္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေလ့လာ ၾကည့္ရင္း အမ်ားေတာင္းတၾကတဲ့ ေအာင္ျမင္မွဳ ပန္းတိုင္နဲ႕ ယေန႕ လက္ရိွအေနအထားတို႕ အၾကား လစ္ဟာေနတဲ့ ကြက္လပ္မ်ားကို ေဖၚထုတ္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ယခု အပိုင္း(၂)ကေတာ့ အဲဒီ ကြက္လပ္ေနရာမ်ားကို ျဖည့္စြက္ ႏိုင္ၾကဖို႕အေရးကို ေရွးရွဳ႕ၿပီး ေပၚလာတဲ့ အေတြးမ်ား၊ ရွဳ႕ျမင္သံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို ထပ္မံ တင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၈။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး လူထုေတာ္လွန္ေရးႀကီးရဲ႕ ရွည္လ်ားတဲ့ ျဖစ္စဥ္နဲ႕အတူ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံေရး ယံုၾကည္မွဳ အေသြးအေရာင္၊ ကၽြမ္းက်င္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ နယ္ပယ္၊ အထူးျပဳ ေလ့လာတဲ့ က႑၊ ရည္မွန္းထားတဲ့ ပစ္မွတ္၊ စသည္တို႕ဟာ သဘာ၀က်စြာ စံုစံုလင္လင္ ပါ၀င္ေနတာကို စာဖတ္သူမ်ား ျမင္ေတြ႕ၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။
ယခုလို ကြဲျပားျခားနားမွဳေတြ ပါရိွေနျခင္းက လူထုေတာ္လွန္ေရးမွာ တဆင့္ၿပီး တဆင့္ ၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္သြားဖို႕အတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ စုေပါင္းအား Collective Force တစ္ခု ရရိွနိုင္ဖို႕ အေကာင္းဆံုးအေျခအေနလို႕ ယူဆမိပါတယ္။
စုေပါင္းအား ဆိုတာအတြက္ တဆင့္တိုးလို႕ ေတြးၾကည့္ျပန္ေတာ့ အေျခအေနတစ္ရပ္အေပၚ တူညီတဲ့ ရွဳ႕ျမင္သံုးသပ္မွဳတစ္ခု ရိွေနဖို႕က မလြဲမေသြ လိုအပ္လာျပန္ ပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးမွာ တူညီတဲ့ရွဳ႕ျမင္သံုးမွဳတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာေရးကို ေရွးရွဳ႕ၿပီး ေအာက္ပါ အေတြးပံုစံတစ္ခုကို တင္ျပခ်င္ပါတယ္။
A Mental Model သို႕မဟုတ္ အေတြးပံုစံတစ္ခု
၂၉။ အျမင္တူၿပီး အေတြးညီ ၾကဖို႕အတြက္ အသံုး၀င္မယ့္ အေတြးပံုစံတစ္ခုလို႕ ယူဆမိပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အေရးကို ရွဳ႕ျမင္သံုးသပ္ရာမွာ အဓိကအစိတ္အပိုင္းႀကီး (၃)ခုကို ျမင္ေတြ႕မိပါတယ္။ လူထု၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေလာက၊ ျပင္ပရပ္၀န္းဆိုၿပီး အမည္ေပးလိုက္ပါတယ္။
ျပင္ပရပ္၀န္းကေန ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳ မ်ားကို တြန္းအား Driving Forces မ်ားနဲ႕ ဖိအား Pressures မ်ားလို႕ ခြဲျခားရွဳ႕ျမင္ထားပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရးနဲ႕ နည္းပညာအေျပာင္းအလဲမ်ားက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကအေပၚ တြန္းအားမ်ားကို ဖန္တီးသူျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႕အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုေတာ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကကို ဖိအားေပးေနသူမ်ားအျဖစ္ သံုးသပ္ထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီနဲ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္တရားရံုးတို႕ကို ဒိုင္လူႀကီးေနရာမွာ ရိွသူမ်ားလို႕ ျမင္မိပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲမွာေတာ့ Players မ်ား အမ်ားအျပားရိွေနၿပီး အဓိကအားျဖင့္ နအဖနဲ႕ သူ႕ေနာက္လိုက္မ်ား၊ အတိုက္အခံ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားနဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေရး တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူမ်ား၊ တပ္မေတာ္နဲ႕ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕မ်ားဆိုၿပီး ခြဲျခားသံုးသပ္ ထားပါတယ္။
၃၀။ လူထုႀကီးဟာ အားလံုးရဲ႕ အလယ္မွာ ရိွပါတယ္။ လူထုအတြက္ အလုပ္ လုပ္ေနၾကတာပါလို႕ အားလံုးက ေျပာေနၾကသလို လူထုကလည္း ဘယ္သူ ဘာလုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို မ်က္ေျခမျပတ္ ျမင္ေတြ႕ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲက အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားဟာ လူထုအေပၚ အေကာင္း အဆိုး အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳမ်ား ရိွေနၿပီး လူထုႀကီးကလည္း အဲဒီ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေကာင္းတယ္/ ဆိုးတယ္၊ လက္ခံတယ္/ လက္မခံဘူး ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္သတ္မွတ္ ေပးမယ့္သူျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံေရးေလာက အတြက္ အေျပာင္းအလဲတစ္ခု ျဖစ္လာေစဖို႕ အဆံုးအျဖတ္ ေပးႏိုင္တဲ့သူဟာ လူထုႀကီးျဖစ္ၿပီး လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္မ်ား အတြက္ အစဥ္တစိုက္ ေတာင္းဆိုေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပင္ပရပ္၀န္းအေပၚ ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္း
၃၁။ ကမာၻႀကီးရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရးနဲ႕ နည္းပညာ စတဲ့ က႑အသီးသီးမွာ ျဖစ္ထြန္း၊ ေပၚေပါက္၊ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ အျခင္းအရာမ်ားဟာ အဲဒီ ျပင္ပရပ္၀န္းဆိုတဲ့ နယ္ပယ္ထဲမွာ ရိွေနၾကပါတယ္။
စစ္ေအးတိုက္ပြဲအၿပီး ကမာၻ႕အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာ အေျပာင္းအလဲမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႕ ဖြ႕ံၿဖိဳး တိုးတက္မွဳ ဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚ အယူအဆ အေျပာင္းအလဲမ်ား၊ ကမာၻေပၚမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာမွဳနဲ႕အတူ Globalization စတဲ့ အေျခအေနမ်ားဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကရဲ႕ ျပင္ပရပ္၀န္းထဲမွာ ရိွေနၾကပါတယ္။
အဲဒီ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ တြန္းအားမ်ားက ဒီမိုကေရစီစနစ္ က်င့္သံုးဖို႕၊ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ားကို တန္ဖိုးထား ေလးစားဖို႕၊ တံခါးဖြင့္ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးစနစ္ က်င့္သံုးဖို႕၊ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မွဳ ေလ်ာ့ခ်ဖို႕၊ ပုဂၢလိက အခန္းက႑ကို ျမင့္တင္ဖို႕၊ ကုန္သြယ္ေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ က်င့္သံုးဖို႕၊ စီးပြားေရး လူမွဳေရးနဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ေရးရာ က႑ေတြမွာ ေရရွည္တည္တံ့ေစမယ့္ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္မွဳကို ေရွးရွဳေဆာင္ရြက္ဖို႕၊ စတဲ့အခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
၃၂။ အဲဒီ တြန္းအားမ်ားဟာ ၁၉၈၀ခုႏွစ္မ်ားတတည္းက ကမာၻတစ္၀ွမ္းလံုးမွာ သိသိသာသာ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ေခတ္အလိုက္ ေပၚေပါက္လာစၿမဲ တြန္းအားေတြကို လိုက္ေလ်ာ္ညီေထြ လက္ခံႏိုင္စြမ္းရိွတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြ သာသာယာယာ ျဖစ္ထြန္းခဲ့ၿပီး အာဏာရွင္ႏိုင္ငံ အခ်ဳိ႕မွာ လူထုအံုၾကြမွဳမ်ားနဲ႕အတူ သိသာထင္ရွားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံရဲ႕ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ေတာင္းဆိုမွဳကေတာ့ ယေန႕ထက္တိုင္ေအာင္ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ေသးပဲ အထက္က တြန္းအားမ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးေလာကအေပၚ ယေန႕အထိ သက္ေရာက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္လို႕ အစိုးရသစ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီးရင္လည္း အဲဒီအစိုးရအေပၚ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တြန္းအားမ်ား ဆက္လက္ က်ေရာက္ေနမွာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမွဳေတြ လုပ္ေပး ႏိုင္မွသာ ဒီတြန္းအားမ်ား ေလ်ာ့နည္း ပေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။
၃၃။ ၁၉၈၈ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၁၈)ရက္ေန႕မွာ ‘န၀တ’က ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေဖၚေဆာင္ေပးပါ့မယ္၊ စီးပြားေရး၊ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးပါ့မယ္၊ စသည္ျဖင့္ ဂတိေတြေပး၊ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထုတ္ၿပီး ႏိုင္ငံအာဏာ ရယူ ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အာဏာရွင္စနစ္နဲ႕ ဆက္ၿပီး စခန္းသြားေနတာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ ေတာင္းဆိုသူ အတိုက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ နအဖ(န၀တ) အၾကား ပဋိပကၡအသြင္ ေဆာင္လာၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး တည္ၿငိမ္မွဳမရိွတဲ့ နိင္ငံ၊ (Failed State) ဘ၀ကို ယေန႕ ေရာက္ခဲ့ရပါၿပီ။
နအဖကလည္း တရုပ္နဲ႕ ရုရွကို အေဖကယ္ပါ၊ အေမကယ္ပါ လုပ္သလို႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေတာင္းဆိုၾကသူမ်ားကလည္း အေမရိကန္နဲ႕ သူ႕အဖြဲ႕သားမ်ားကို ကယ္ၾကပါဦး၊ ေဆာင္ရြက္ေပးၾကပါဦးလို႕ ေျပာေနၾကရတဲ့ အျဖစ္ပါ။ အဲဒီ Failed State ဘ၀ ေရာက္ရျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ရလဒ္ကေတာ့ လက္ရိွတြန္းအားမ်ားအျပင္ ျပင္ပရပ္၀န္းမွာ ရိွသူမ်ားရဲ႕ ဖိအားမ်ား ေပၚေပါက္ လာရပါတယ္။
၃၄။ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာဖို႕၊၊ ကေလးစစ္သားျပႆနာ၊ အတင္းအၾကပ္ လုပ္အားေပးေစခိုင္းမွဳ ျပႆနာ၊ ေရြ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၾကရသူမ်ားအေရးနဲ႕ ဒုကၡသည္ ျပႆနာ၊ စသည့္ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးဖို႕၊ ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရးနဲ႕ တည္ၿငိမ္ေရးကို ေလးစားဖို႕၊ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို လႊတ္ေပးဖို႕၊ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ဖို႕ စတဲ့ အေၾကာင္း အရာမ်ားက နအဖအေပၚ သက္ေရာက္ေနတဲ့ ဖိအားမ်ား ျဖစ္ေနၿပီး ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မွဳနဲ႕ ညီညြတ္မွဳ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳ၊ စတဲ့ အခ်က္မ်ားကလည္း အတိုက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ ၾကေရာက္ေနတဲ့ ဖိအားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
၃၅။ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး နယ္ပယ္မ်ားမွာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးေနတဲ့ အစိုးရမ်ား၊ ႏိုင္ငံစံု စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း ႀကီးမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူမွဳဂရုဏာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စံႏွဳန္းမ်ားအေပၚ အစိုးရမ်ားရဲ႕ လိုက္နာေဆာင္ရြက္မွဳမ်ားအား ေဖၚထုတ္တင္ျပၾကတဲ့ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳမ်ားအတြက္ အေရးဆိုေပးႏိုင္ေအာင္ ဖြဲ႕စည္းထားၾကတဲ့ ကင္ပိန္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး/ စီးပြားေရး/ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာတရား၊ အယူအဆ၊ သီအုိရီေတြ ေဖၚထုတ္ ေနၾကတဲ့ ကမာၻ႕တကၠသိုလ္ႀကီးမ်ားကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကရဲ႕ ျပင္ပရပ္၀န္းမွာ အေျခခ်ေနသူမ်ား သတ္မွတ္ႏိုင္ပါ တယ္။
သူတို႕ တစ္ေတြဟာ ျပင္ပရပ္၀န္းထဲမွာ ေျပာင္းလဲမွဳေတြ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္း ရိွသလို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကကို သက္ေရာက္ေနတဲ့ ဖိအားမ်ားကိုလည္း အတိုးအေလ်ာ့ လုပ္ႏိုင္စြမ္း ရိွပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲမွာ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါ၀င္ေနတာ မဟုတ္ေပမယ့္ သူ႕နည္း သူ႕ဟန္နဲ႕ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲက Players မ်ား အေပၚ၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာက တစ္ခုလံုး အေပၚ ဖိအားမ်ား၊ အေထာက္အပံ့ အကူအညီမ်ား ေပးစြမ္းႏိုင္သူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
၃၆။ ေျမာက္အေမရိက၊ ဥေရာပ၊ ၾသစေၾတးလ်နဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွရိွ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက အစိုးရမ်ားကို လက္ရိွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တြန္းအားမ်ားအေပၚ အျပဳသေဘာေဆာင္သူမ်ား၊ နအဖအေပၚ ဖိအား ေပးေနသူမ်ား အျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရတာကလည္း ကမာၻတစ္၀ွမ္း ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထြန္းကားေရးဟာ အေမရိကန္နဲ႕ သူ႕အဖြဲ႕သားမ်ားရဲ႕ အေျခခံက်တဲ့ အမ်ဳိးသားေရး အက်ဴိးစီးပြား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရုရွ၊ တရုပ္တို႕နဲ႕ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနတဲ့ပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရး အေျခအေနနဲ႕ ေဒသတြင္း အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ထိန္းညိွေရးတို႕က သူတို႕အတြက္ ပိုမိုဦးစားေပးစရာ ျဖစ္ေနၾကၿပီ။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ အတိုက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ထံက သိသာထင္ရွားတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ရလဒ္ေတြကို မျမင္မေတြ႕ ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႕ ယူဆလာခဲ့ရင္ စစ္အုပ္စုနဲ႕ ပိုမိုထိေတြ႕ဖို႕ ဦးတည္ၾကလိမ့္မယ္လို႕ ယူဆမိပါတယ္။
၃၇။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲအၿပီးမွာ နအဖနဲ႕ ပိုမိုထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး လမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္လာခဲ့ျခင္းက ဒီအခ်က္က အထက္ပါ ယူဆခ်က္ကို သက္ေသျပ ေနပါတယ္။ ယေန႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တရားစြဲခံရမွဳအေပၚ ျပန္လည္တိုးျမင့္လာတဲ့ အေနာက္အုပ္စုရဲ႕ ဖိအားမ်ားဟာ ဒီမုိကေရစီ နည္းလမ္းမက်တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒနဲ႕ စခန္းသြားရေတာ့မယ့္ ျမန္မာျပည္အတြက္ ေနာက္ဆံုးပိတ္ ေစ်းဆစ္ေပးတဲ့သေဘာလို႕ ယူဆမိပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အေရး လွဳပ္ရွားသူမ်ား၊ အတိုက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ယေန႕ အေျခအေနကို အက်ဳိးရိွေအာင္ အသံုးမခ်ႏိုင္ရင္ နအဖနဲ႕ ပိုမိုထိေတြ႕ ဆက္ဆံေရး လမ္းေၾကာင္းကို ျပန္ေရာက္သြားမွာ မလြဲဧကန္ ျဖစ္မယ္လို႕ ယံုၾကည္မိပါတယ္။
၃၈။ ရုရွအစိုးရနဲ႕အတူ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြျဖစ္တဲ့ တရုပ္၊ အိႏိၵယနဲ႕ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ ဗီယက္နမ္နဲ႕ လာအို အစိုးရ မ်ား ကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တြန္းအားမ်ား အေပၚမွာ မသိက်ဴိးကၽြံ ျပဳေနသူမ်ား အျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ ေနရပါတယ္။ တရုပ္နဲ႕ ရုရွႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ျမန္မာျပည္အေပၚ သေဘာထားကို ၾကည့္ရင္ သူ႕တို႕ရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရး အက်ဴိးစီးပြားအတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမယ့္ အေျခအေနတစ္ခု ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ထြန္းေနဖို႕က ဦးစားေပး ျဖစ္ၿပီး နအဖဟာ ဒီအေျခအေနကို တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႕ ထိန္းထားေပးႏိုင္သူလို႕ ယူဆ ထားတဲ့အတြက္ စစ္အစိုးရကို ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ လုပ္ေပးေနတဲ့ အေျခအေနကို ျမင္ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအတြက္ေၾကာင့္ နအဖ စစ္အစိုးရ အခက္အခဲ မေတြ႕ရေလေအာင္ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဒိုင္သူႀကီးအလုပ္ကို ဟန္႕တား ပိတ္ပင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ ေပၚထြက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ NLD ရံုးခ်ဳပ္ကို အရင္ဆံုး ေရာက္လာၿပီး ဂုဏ္ျပဳ စကားေျပာခဲ့တဲ့ သံတမန္ဟာ တရုပ္သံရံုးကဆိုတာ ေမ့ထားလို႕မရပါဘူး။ ဆိုလိုတာက တရုပ္၊ ရုရွအစိုးရ မ်ားဟာ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရးအင္အား ခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို ၾကည့္ၿပီး သူတို႕ရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရး အက်ဳိးစီးပြား အတြက္ အလုပ္လုပ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ားကို မ်က္စိမိွတ္ၿပီး တသက္လံုး ေထာက္ခံၾကမယ့္သူမ်ား မဟုတ္ပါ။ အတိုက္အခံမ်ားမွ အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ေျပာင္းေအာင္ စြမ္းေဆာင္ျပႏိုင္ရင္ အတိုက္အခံမ်ားထံ လာေရာက္ ခ်ဥ္းကပ္ၾကမည့္သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
၃၉။ ျပင္ပရပ္၀န္းထဲမွာ အထက္က ေဖၚျပခဲ့တဲ့ အစိုးရမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအျပင္ ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရးေလာကရဲ႕ အေျခအေနမ်ားအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးၿပီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲက Players မ်ား လိုက္နာက်င့္သံုးရမယ့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေပးႏိုင္စြမ္းရိွသူ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလည္း ရိွေနပါေသးတယ္။ ဒိုင္သူႀကီးမ်ားလို႕ ဆိုပါရေစ။ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္တရားရံုး (ICC)၊ အာဆီယံအဖြဲ႕ စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္ရပ္၀န္းအတြင္းက ဒိုင္သူႀကီးမ်ားရဲ႕ က႑ကို ေလ့လာရင္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီကို တင္ျပေနတဲ့ စစ္အစိုးရ အေပၚ နည္းလမ္း အသီးသီးနဲ႕ ပိတ္ဆို႕အေရးယူေရး ေတာင္းဆိုမွဳေတြ၊ စစ္အာဏာရွင္ တစ္စုရဲ႕ လူ႕အခြင့္ေရးနဲ႕ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမွဳဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ား အေပၚ စနစ္တက် က်ဴးလြန္ေဖါက္ဖ်က္မွဳမ်ားအတြက္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္တရားရံုး (ICC) ကို တင္ျပရန္ ျပင္ဆင္ေနၾကျခင္းမ်ားဟာ ဒိုင္သူႀကီးျဖစ္သူရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္ ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကအတြင္း ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဘက္ေတာ္သားမ်ားအတြက္ အေရးသာေစဖို႕ ႀကိဳးပမ္းမွဳမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
၄၀။ ယေန႕လက္ရိွအေျခအေနမွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီနဲ႕ (ICC) တို႕ထံ တင္ျပဖို႕ အေၾကာင္းအရာေကာင္းေတြ စုမိေနပါၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ တရုပ္နဲ႕ ရုရွရဲ႕ ဗီတိုအာဏာသံုး စြက္ဖက္မွဳ လြတ္ကင္းမွသာ ဒိုင္လူႀကီးေတြ အလုပ္လုပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္လို႕ အတိုက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနနဲ႕ ဒီလမ္းေၾကာင္းက ေပၚထြက္လာမယ့္ ရလဒ္ အတိုင္းအဆကို တြက္ဆဖို႕ လိုမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေသအခ်ာ ေျပာႏိုင္တာက လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ သို႕မဟုတ္ ICC က နအဖအေပၚ အေရးယူမွဳမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့ရင္၊ ဒီမိုကေရစီလိုလားသူ Players မ်ားအတြက္ ႀကီးစြာေသာ အေထာက္အပံ့ တစ္ခုေတာ့ ျဖစ္လာမွာ အေသအခ်ာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီနည္းလမ္းနဲ႕ ႀကိဳးစားမွဳမ်ားဟာ ျပင္ပရပ္၀န္း ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲအတြက္ အဆံုးအျဖတ္ ျဖစ္လာဖို႕ အလြန္ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ ေဘာလံုးစကားနဲ႕ ေျပာရရင္ စစ္အစိုးရကို အနီကဒ္၊ အ၀ါကဒ္သာ ျပႏုိင္မွာ ျဖစ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီလိုလားသူ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကအတြင္းက Players မ်ားက အႏိုင္ဂိုး မသြင္းႏိုင္ပဲနဲ႕ ၿပိဳင္ပြဲမွာ အႏိုင္ မရႏိုင္ပါ။
၄၁။ ယခု Model အရ ၾကည့္ရင္ သူတို႕ ပါ၀င္မွဳမ်ားဟာ က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး ႀကိဳးပမ္းမွဳမွာ တြန္းအားမ်ား အားေကာင္း၊ အားေလ်ာ့ေစဖို႕၊ ဖိအားမ်ား အတိုး၊ အေလ်ာ့ ျဖစ္ေစဖို႕၊ ဒိုင္သူႀကီးမ်ားထံမွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္သားမ်ားအတြက္ သက္ေသလိုက္တာ၊ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ ေပးတာ၊ အဟန္႕အတား လုပ္တာမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ တကယ္ အလုပ္လုပ္ရမယ့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကထဲက Players မ်ား မဟုတ္ပါ၊ တနည္းအားျဖင့္ ပရိသတ္မ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး တကယ္ျဖစ္ဖို႕ တာ၀န္ရိွသူ၊ အမွန္တကယ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သူမ်ားက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာက ထဲမွာသာ ရိွပါတယ္။
ျပင္ပရပ္၀န္းနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ေပၚလာတဲ့ အေတြးအျမင္မ်ား
(က) ျပင္ပရပ္၀န္းထဲက ဖိအားမ်ားကို လူထုေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အဆင့္တိုင္းမွာ အေထာက္အကူရေစဖို႕ ဦးတည္ၿပီး ထိေရာက္စြာ အသံုးခ် ႏိုင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူထုေတာ္လွန္ေရး အဆင့္(၂)၊ တစ္ႏိုင္ငံလုံးက လူထုတန္းစားအစံု ပူးေပါင္းပါ၀င္လာေစျခင္းနဲ႕ အဆင့္(၃) တပ္မေတာ္က လူထုနဲ႕ ပူးေပါင္း ပါ၀င္ျခင္းမ်ား ျဖစ္လာဖို႕အတြက္ ျပင္ပရပ္၀န္းက ဖိအားမ်ားကို အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစေအာင္ အသံုးခ်ႏိုင္ရပါမယ္။
(ခ) အေၾကာက္တရားေအာက္မွာ ေနထိုင္ေနရတဲ့ လူထုအေနနဲ႕ အားကိုးရွာၾကမွာ သဘာ၀တစ္ခုပါ။ အဲဒီ အေျခအေနမွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဖိအားမ်ားကို လိုတာထက္ ပိုၿပီးအမြန္းတင္ျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား အလြန္အကၽြံေပးျခင္းက အားကိုးရွာေနရတဲ့ လူထုကို ဖိအားမ်ားအေပၚ မီွခိုမွဳ အလြန္အကဲ လာေစၿပီး ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရမည့္ အေရးမွာ အားေလ်ာ့သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္က လူထုေတာ္လွန္ေရး အဆင့္(၂)ေတြ ျဖစ္လာေစေရးမွာ အဟန္႕အတားမ်ား ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္ ဖိအားမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းစကား Message ေတြ လူထုထံ အသိေပးၾကတဲ့အခါ လူထုပါ၀င္လွဳပ္ရွားမွဳအတြက္ ခြန္အားျဖစ္ေစမယ့္ ပံုစံနဲ႕ အသိေပးျခင္းက လူထုေတာ္လွန္ေရး အဆင့္ေတြ ျမင့္တက္လာေစဖို႕ အေထာက္ အကူ ျပဳႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(ဂ) နအဖစစ္အာဏာရွင္မ်ားရဲ႕ တပ္မေတာ္အတြင္း ၀ါဒျဖန္႕ခ်ီမွဳ ျပဳလုပ္ရာမွာ ဖိအားမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ပ ႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ ျမန္မာျပည္၏ အခ်ဳပ္အျခာကို ထိပါးမွဳအျဖစ္ ပံုစံေျပာင္း အသိေပးၾကပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာ မဆို တပ္မေတာ္ဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ကာကြယ္ဖို႕ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္ကို စံတစ္ခုအေနနဲ႕ ထားၾကတာမို႕ နအဖ စစ္အာဏာရွင္ မ်ားရဲ႕ ပံုစံေျပာင္း ၀ါဒျဖန္႕ခ်က္ဟာ တပ္မေတာ္အတြင္းမွာ အတိုင္း အတာ တစ္ခုအထိ ခရီးေရာက္ပါတယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ လူထုေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အဆံုးသတ္ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္မွဳမွာ အဟန္႕အတား ျဖစ္ေစရပါတယ္။
(ဃ) ဒီမိုကေရစီဘက္ေတာ္သားမ်ားအေနနဲ႕ တပ္မေတာ္ကို အသိေပးရာမွာ တြန္းအားမ်ား Driving Forces နဲ႕ ဖိအားမ်ား Pressures ကို ခြဲျခား ျမင္သာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႕ လိုပါမယ္။ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရး တြန္းအားမ်ားက ကမာၻႀကီးရဲ႕ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္မွဳျဖစ္စဥ္မ်ားကို အေျခခံလို႕ သူ႕ေခတ္နဲ႕ အေကာင္းဆံုးလို႕ ယူဆထားတဲ့ တိုင္းျပည္ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚမ်ား၊ တြန္းအားမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တိုင္းျပည္ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႕ဆိုတာ တပ္မေတာ္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား အားလံုးရဲ႕ အလုပ္ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တြန္းအားမ်ားကို တပ္မေတာ္အတြင္းမွာ အေကာင္းျမင္ေစဖို႕ ပိုမိုႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ၾကရဖို႕ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(င) ဖိအားမ်ားနဲ႕ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တပ္မေတာ္ကို အသိေပးသင့္တာက အဲဒီ ဖိအားမ်ား ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းဟာ နအဖ စစ္အာဏာရွင္တစ္စုရဲ႕ မွားယြင္းတဲ့ စီမံခန္႕ခြဲမွဳ၊ အာဏာကို မလႊတ္တမ္း ခ်ဳပ္ကိုင္ထားမွဳမ်ားေၾကာင့့္ ဗိုလ္သန္းေရႊ႔နဲ႕ လက္္တစ္ဆုပ္စာ သူ႕ေနာက္လိုက္မ်ားအေပၚ ကြက္ကြက္ေလး က်ေရာက္ေနတာ ျဖစ္ေၾကာင္း တပ္မေတာ္တစ္ခုလံုး ပိုမိုသိရိွလာသင့္ပါၿပီ။ သို႕မွသာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ တပ္မေတာ္မွာ တာ၀န္ရိွေၾကာင္းနဲ႕ နအဖ စစ္အာဏာရွင္ လက္တစ္ဆုပ္စာသည္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အဟန္႕အတားမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း တပ္မေတာ္သားမ်ား ပိုမိုသိရိွ နားလည္လာၾကပါမယ္။ ဒီအခ်က္မ်ား တပ္မေတာ္အတြင္း ပိုမိုနားလည္လာၾကေလ လူထုေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အဆင့္(၃)ကို တက္လွမ္းႏိုင္ဖို႕ အခြင့္အလမ္း ပိုမို မ်ားျပားလာေလ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
(စ) အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္တရားရံုး (ICC) ကေန နအဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို တစ္ဦးျခင္းစီ ဖိအားေပးျခင္းဟာ တပ္မေတာ္အတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုသူ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးရာမိုစ့္ အေလာင္းအလ်ာမ်ားအတြက္ အားတက္စရာ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ တဖက္ကလည္း ဗိုလ္သန္းေရႊရဲ႕ ေနာက္လိုက္ လုပ္လိုသူမ်ား အတြက္လည္း ထိေရာက္တဲ့ သတိေပးခ်က္ ျဖစ္လာမွာမို႕ ICC လမ္းေၾကာင္း သည္ တစ္ကမာၻလံုးက ျမန္မာေတြအေနနဲ႕ အားကုန္ထုတ္ ႀကိဳးပမ္းသင့္တဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုပါ။ ICC လမ္းေၾကာင္း ပီျပင္လာေစဖို႕ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ဖြဲ႕စည္းကာ ျမန္မာ့အေရး စံုစမ္း စစ္ေဆးဖို႕ ေတာင္းဆိုျခင္းမ်ားကို အရိွန္အဟုန္ ျမင့္လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့ အခ်ိန္အခါ ေရာက္ေနပါၿပီ။
၄၂။ ေဆာင္းပါး ဒုတိယအပိုင္းကို အဆံုးသတ္ရရင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ လူထုအားနဲ႕ ေတာ္လွန္ရာမွာ လူထုႀကီးတစ္ရပ္လံုးက တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္လာၾကမည့္ လူထုေတာ္လွန္ေရး အဆင့္ (၂)နဲ႕ တပ္မေတာ္မွ ပါ၀င္ပူးေပါင္း လာမည့္ လူထုေတာ္လွန္ေရး အဆင့္ (၃) တို႕အတြက္ ျပင္ပရပ္၀န္းမွာ ရိွေနတဲ့ ဖိအားမ်ားက အေထာက္အပံ့ ေပးႏိုင္ပံုမ်ားနဲ႕ အဟန္႕အတား ျဖစ္ႏိုင္ပံုမ်ားကို တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဖိအားမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး လူထုအတြင္း ဖိအားမ်ားအေပၚ အမီွအခိုျဖစ္ေနမွဳ (Dependency) ေလ်ာ့နည္းေအာင္၊ နအဖက သူ႕အေပၚက်ေရာက္လာတဲ့ ဖိအားမ်ားကို တပ္မေတာ္တစ္ခုလံုးအေပၚ ပုခံုးေျပာင္းေပးေနျခင္းကို တပ္မေတာ္အတြင္းမွ လက္မခံၾကဖို႕၊ လူထုနဲ႕ ပိုမိုနားလည္မွဳ ရိွလာဖို႕ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳ တိုက္တြန္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ေဖၚျပပါ Model မွာ ပါရိွတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာသံုးသပ္မွဳကို ေဆာင္းပါး တတိယအပိုင္းအျဖစ္ ဆက္လက္တင္ျပ သြားပါ့မယ္။ အသံညီၿပီး အလုပ္တူၾကဖို႕ အျမင္တူၿပီး အေတြးညီၾကရေအာင္။
၂၀၀၉ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၂)ရက္
ၾကာသပေတးေန႕
No comments:
Post a Comment