Rony Nyein - 25

၁၉၈၈ အာဏာသိမ္းျဖစ္စဥ္ႏွင့္ အာဏာသိမ္းစစ္ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ အာဏာ လြန္ဆဲြပဲြမ်ား
ေရာ္နီညိမ္း
စက္တင္ဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၀ (VOA အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာရိွ တပ္မႉးတပ္သား ေျပာစကား အမွတ္စဥ္ - ၀၂၅ ကုိ ကူးယူ ေဖာ္ျပသည္။)

လာမယ့္ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔ဟာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ၂၂ ႏွစ္ ေျမာက္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔က အာဏာရ ျမန္မာ့ ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ပါတီ (မဆလ) အစိုးရရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကေန တပ္မေတာ္ကို အာဏာ သိမ္းခိုင္းခဲ့ပံုနဲ႔၊ အာဏာ သိမ္းၿပီး န၀တ အခ်ိန္အခါမွာ အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ သံုးဦးၾကားက အာဏာ လြန္ဆဲြမႈေတြ အေၾကာင္းကို ဒီ သီတင္းပတ္ “တပ္မႉးတပ္သား ေျပာစကား” အပတ္စဥ္က႑မွာ၊ ဗိုလ္မႉးေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္က သံုးသပ္ တင္ျပထားၿပီး၊ ဦးေရာ္နီညိမ္း က တင္ဆက္ထားတာကို ထုတ္လႊင့္ေပးလိုက္ပါတယ္္။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ “ႏိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရး အဖြဲ႔” ရယ္လို႔ ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ၊ အဲဒီ န၀တ ထိပ္သီး ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေစာေမာင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ အဲဒီအခ်ိန္က အတြင္းေရးမႉး ၁ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ခင္ညႊန္႔တို႔ ၾကားမွာ ျဖစ္ေပၚ ခဲ့တဲ့ အတြင္းေရး ျပႆနာေတြကို မေျပာျပခင္မွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ စစ္အာဏာ သိမ္းခဲ့ပံုကို စၿပီး ေျပာျပေပးပါ ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ကေနမွ ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး တကၠသိုလ္ (NDC- National Defence College) အပတ္စဥ္ ၁ သင္တန္း မွာ lecture ေပးတာရွိပါတယ္ ခင္ဗ်။ (၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း၊ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္အဆင့္သို႔ တိုးေပးရန္ လ်ာထားျခင္းခံရသူ တကၠသိုလ္ဘဲြ႔ရ ဗိုလ္မႉးႀကီးႏွင့္ အထက္ အဆင့္ရိွသူမ်ားသာ တက္ေရာက္ခြင့္ ရိွၿပီး၊ သင္တန္းကာလ ၁ ႏွစ္ အပါအ၀င္ ၂ ႏွစ္အတြင္း သက္ဆိုင္ရာ စာတမ္း ျပဳစုတင္သြင္းေစသည့္ မဟာ၀ိဇၨာဘဲြ႔ ေပးအပ္ေသာ တပ္မေတာ္အတြင္း အဆင့္ အျမင့္ဆံုး စစ္သင္တန္းေက်ာင္းကုိ ဆုိလုိသည္)

အပတ္စဥ္ ၁ ဆိုတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေရႊမန္းတို႔၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တင္ေအာင္ျမင့္ဦးတို႔ တက္ခဲ့တဲ့ သင္တန္းပါ။ သူတို႔ သင္တန္းတက္တဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ က်ေနာ္တို႔လည္း နားေထာင္ရပါတယ္။ အဲဒီ lecture မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔က ေျပာတာပါပဲ ခင္ဗ်။ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္း မွာ ေအဒီလမ္း ဦးေန၀င္းအိမ္မွာပဲ အစည္းအေ၀း လုပ္တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက မဆလ လူႀကီးေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဦးစန္းယု ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေက်ာ္ထင္၊ ဦးေအးကို၊ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္တို႔ အပါအ၀င္ က်န္တဲ့ မဆလေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိပါတယ္ခင္ဗ်။ အဲဒီအခ်ိန္အခါမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔ ကေနမွ ဦးေန၀င္း အပါအ၀င္ ဒီအဖြဲ႔ေတြ အားလံုးကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေန နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရွင္းလင္းခဲ့ရပါတယ္ ခင္ဗ်။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ဘယ္လို ျဖစ္လာလဲ၊ ဘယ္သူ႔ အစီအမံနဲ႔ ဘယ္သူက တကယ္တမ္း စစ္အာဏာ သိမ္းဖို႔ လိုအပ္ၿပီ လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ၿပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့ပါသလဲ ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ အာဏာသိမ္းဖို႔ကေတာ့ အဲဒီေန႔ အစည္းအေ၀းမွာ ဦးေန၀င္းက ေနၿပီးေတာ့မွ “ေစာေမာင္တို႔ ခင္ညႊန္႔တို႔ကို မင္းတို႔ လႊဲေပးလိုက္ေတာ့” ဆိုၿပီးေတာ့မွ အာဏာ လႊဲခိုင္းလိုက္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီမွာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဆက္သြယ္ေရး (တပ္မေတာ္ ဆက္သြယ္ေရးညႊန္ၾကားေရးမႉးရံုး - ကကဆက္) ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဗိုလ္မႉးႀကီးမ်ိဳးသန္႔ (ေနာင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ ႀကီး ျဖစ္ခဲ့သူ)၊ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉး ဒုတိယဗိုလ္မႉးႀကီးသန္းထြန္း (ေနာင္ စီမံကိန္းႏွင့္ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး ဌာန ဒု၀န္ႀကီး ျဖစ္ခ့ဲသူ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္သန္းထြန္း) ေပါ့ေလ။ ဒီႏွစ္ေယာက္က ေနၿပီးေတာ့မွ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္က ေရးေပးတဲ့ လက္ေရးမူ၊ type နဲ႔ ရိုက္တာေတာင္ မဟုတ္ဘူး၊ လက္ေရးမူကို ကိုင္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့အသံကို သြားပါတယ္။ ျမန္မာ့အသံမွာ အဲ့ဒီ အခ်ိန္တုန္းက တပ္ကပဲ ဗိုလ္ႀကီးဘိုနီရဲ႕ မိန္းမ ေဒၚခင္မေလးက ဖတ္ပါတယ္ခင္ဗ်၊ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ အဲ့ဒီ ေၾကညာခ်က္ကို ဖတ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေၾကညာခ်က္ကို ဖတ္ၿပီး တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းလိုက္တဲ့ သေဘာမ်ိဳး သူတို႔ လုပ္လိုက္ပါတယ္။

ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ ေၾကညာခ်က္ မထုတ္ခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း မွာတာကေတာ့ “ေစာေမာင္၊ မင္းက ဥကၠ႒ လုပ္၊ ခင္ညႊန္႔ အတြင္းေရးမႉး လုပ္ေပါ့ကြာ” တဲ့၊ “က်န္တဲ့ မင္းတို႔ Colonel G.S (စစ္ဦးစီးဗိုလ္မႉးႀကီး - ၾကည္း) တို႔၊ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္တို႔၊ စစ္ေထာက္ခ်ဳပ္တို႔၊ စစ္ေရးခ်ဳပ္တို႔ ကေတာ့ အဖြဲ႔၀င္ လုပ္ေပ့ါကြာ၊ က်န္တဲ့ တိုင္းမႉးေတြ ထည့္ၿပီး ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့မွ အစိုးရအဖြဲ႔ SLORC (State Law & Order Restoration Council) န၀တ အဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔ၿပီး လုပ္” ဆိုၿပီးေတာ့မွ လမ္းညႊန္ခ်က္ ေပးပါတယ္။ NDC က lecture မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ ကိုယ္တိုင္ေျပာတာကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ခဲ့ရတာပါ။ တဆင့္ စကား မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြက အမွန္ပါ။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်၊ အဲဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊရဲ႕ အပိုင္း ပါလာၿပီေပါ့ေနာ္၊ တပ္မေတာ္က ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္မွာ စစ္အာဏာ သိမ္းတုန္းကေတာ့ သူဟာ အဖြဲ႔၀င္ပဲ။ အဖြဲ႔၀င္ ဆိုေတာ့ က်န္တဲ့ စစ္တိုင္းမႉးေတြနဲ႔ အတူတူပဲ။ စစ္ေရးခ်ဳပ္၊ စစ္ေထာက္ခ်ဳပ္၊ ကစထ ၁၊ ၂ (စစ္တိုင္းမ်ားႏွင့္ တိုင္းမႉးမ်ားအား ကြပ္ကဲသည့္ “ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန စစ္ဆင္ေရးအထူးအဖဲြ႔”) အဲဒီ ကစထမႉးေတြနဲ႔လည္း သူက အတူတူပဲ ဆိုတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္ေလာက္ထိ သူ လုပ္ႏုိင္သလဲ ခင္ဗ်။ ဒီအဖြဲ႔ထဲမွာ က်န္တဲ့ စစ္တိုင္းမႉးေတြထက္ေကာ သူ ပိုၿပီးေတာ့ ၾသဇာရွိသလား၊ ေနာက္ အတြင္းေရးမႉး ၁၊ ၂ အျဖစ္ ထားတဲ့ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခင္ညႊန္႔၊ ဗိုလ္မႉးႀကီး တင္ဦး (စစ္အာဏာသိမ္းစဥ္က အဆင့္မ်ား) တို႔ထက္ေကာ ပိုၿပီး သူ႔မွာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ပိုရွိသလား။ ေျပာႏိုင္ဆိုႏိုင္ လက္ေအာက္ကို ညႊန္ၾကားႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိသလား ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊ အပိုင္း ေျပာရရင္ ဒီဘက္ ေနာက္ပိုင္း တုိင္းမႉး ျဖစ္တယ္၊ ေနာက္ ဒုခ်ဳပ္ (ဒုတိယ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ - ၾကည္း) ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ၊ ဒီလူႀကီးကေတာ့ လူရိုးႀကီးပဲ၊ အညာသားႀကီးပဲ၊ ဘာမွ အစြယ္ မရွိဘူးေပါ့ေလ၊ အဲဒီလိုမ်ိဳး အဲဒီအခ်ိန္ အဲဒီအခါက က်ေနာ္တို႔ တြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြႊန္႔က သူ ဂ်ဴနီယာ ျဖစ္တာလည္း ပါတယ္။ ေနာက္ စစ္ေရးစစ္ရာမွာလည္း သူက စြမ္းစြမ္းတမံ တိုက္ခဲ့ ခိုက္ခဲ့တဲ့လူ မဟုတ္ဘူး။ ေတာက္ေလွ်ာက္ သူဟာ P.A လုပ္လုိုက္ Staff Officer လုပ္လိုက္ အေနအထားမ်ိဳး ရွိတဲ့အခါက်ေတာ၊့ တကယ့္ fighter လို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးျမင့္ေအာင္ (အေနာက္ေတာင္တိုင္း) တို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးထြန္းၾကည္ (အေနာက္ေျမာက္တိုင္း၊ ေနာင္ အလယ္ပိုင္းတိုင္း) တို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ဘ (ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း) (၁၉၈၈ စစ္အာဏာသိမ္းခ်ိန္က န၀တအဖဲြ႔၀င္ စစ္တိုင္းမႉးမ်ား) တို႔နဲ႔ ယွဥ္တဲ့အခါမွာ စစ္ေရးစစ္ရာအပိုင္းမွာ သူ႔ကို က်န္တဲ့လူေတြက အထင္မႀကီးတာလည္း ပါတယ္။ နံပတ္ One နံပါတ္ Two ေပးတယ္ ဆိုေပမယ့္၊ သူ႔မွာ ၾကားထဲက ဒုခ်ဳပ္လုပ္တဲ့သူက အဖြဲ႔၀င္ ျဖစ္ေနေတာ့ ကိုးလိုးကန္႔လန္႔ ျဖစ္ပါတယ္။ political role မွာက်ေတာ့ န၀တ အဖြဲ႔၀င္ အေနနဲ႔ပဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊက ပါတယ္။ အတြင္းေရးမႉး ၁၊ အတြင္းေရးမႉး၂ ေတြက ပိုၿပီး powerful ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာ က်ေတာ့ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ နဲ႔ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဆိုတာ အမ်ားႀကီး ကြာသြားျပန္ေရာ ဗ်၊ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သိသေလာက္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔က အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ကို ၁၉၈၈ ၿပီးေတာ့ ၁၉၈၉၊ ၁၉၉၀ ေလာက္က်ေတာ့ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဆိုၿပီးေတာ့မွ ထားဖို႔ တင္ျပတာရွိပါတယ္။ က်ေနာ့္ အယူအဆကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအကြက္လို႔ပဲ ေျပာရမယ္ ခင္ဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆုိေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ဟာ အဲဒီအခ်ိန္အခါမွာ တပ္ထဲမွာေတာ့ အားလံုး သိၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊ ကို “အထူးစီမံကိန္းႀကီးမ်ားရဲ႕ဥကၠ႒” (ယေန႔အထိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ ဆုပ္ကိုင္ထားေသာ ရာထူး) ဆိုတဲ့ ရာထူး ေပးၿပီးေတာ့မွ ဆည္နဲ႔၊ တံတားနဲ႔ကို သူ႔ကို တာ၀န္ေပးတာပဲ ရွိပါတယ္။ ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ေတာ့ ဗ်ာ၊ “မင္း political role တို႔ ဘာတို႔ မလုပ္နဲ႔ ။ ဆည္ေဆာက္၊ တံတားေဆာက္ မင္းလုပ္” ဆိုၿပီးေတာ့မွ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးကိစၥေတြ က်န္တဲ့ကိစၥေတြမွာ သူ ဘာမွ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ခြင့္ မရွိဘူး။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေစာေမာင္ရဲ႕ စဥ္းစားပံု စဥ္းစားနည္းကို အခု က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ နံပါတ္ ၂ ေနရာမွာ ရိွတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊ ရိွေနေသာ္ျငားလည္းပဲ၊ ဗိုလ္မႉးႀကီးခင္ညြန္႔ က်ေတာ့ ဒါဟာ ဦးေန၀င္းရဲ႕ ကိုယ္ပြား ဦးေန၀င္းက ေနၿပီးေတာ့မွ သူ႔ ကိုယ္စား ထားထားတာ ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး သူ႔ေခါင္းထဲမွာ ၀င္ၿပီးေတာ့၊ ငါၿပီးရင္ နံပါတ္ ၂ ဟာ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခင္ညြန္႔ပဲလို႔ တြက္ၿပီးေတာ့ အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ၊ သူနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊ တို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရး အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုမ်ား ရွိပါသလဲ ခင္ဗ်။ သူတို႔ ဒီ တပ္ေရးတပ္ရာေတြမွာ ေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ေရာေပါ့။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ အပိုင္းမွာ က်ေနာ္ သတိထားမိသေလာက္ နီးနီးစပ္စပ္နဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ခင္တဲ့ မင္တဲ့ မိတ္ေဆြေတြေတာ့ မဟုတ္ၾကဘူး ခင္ဗ်၊ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ သေဘာ သဘာ၀အရေတာ့ ရင္းႏွီးမႈမရွိတာ က်ေနာ္ သြားၿပီးေတာ့ ျမင္တယ္။ တပ္မေတာ္မွာေတာ့ ရာထူးႀကီးတဲ့လူကို ရာထူး ရွိေနတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ အားလံုးက respect ေပးၾကရတာပါပဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ ျပဳတ္ေတာ့မွသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ တရုတ္ျပည္က US$ 2 billions ဘိုး လက္နက္ေတြ ၀ယ္တာ အလကားပဲ ဆိုၿပီး အပုပ္ခ်တာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ဦးေန၀င္းကိုလည္း ဒီလုိပဲ သူ အပုပ္ခ်တာ ရွိတယ္။ ဦးေန၀င္း လုပ္သြားလို႔ တိုင္းျပည္ပ်က္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳးဟာ သူ စၿပီးေတာ့ အာဏာ ယူခါစမွာ ေျပာတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီက်မွ က်ေနာ္တို႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊဟာ ဒီလုိလူမ်ိဳးပါလား ဆိုတာ……။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ခုနက ဒုဥကၠ႒ ဆိုတဲ့ေနရာကို၊ န၀တေခါင္းေဆာင္ေတြ အခ်င္းခ်င္း ၾကားထဲမွာပဲ ညႇိႏႈိင္း ၿပီးေတာ့ ဘယ္သူက initiate (စတင္ ေဆာ္ၾသမႈ) လုပ္တာလဲ ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ က်ေနာ္သိတာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊကို ဒုတိယဥကၠ႒ ေပးဖို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔ ကိုယ္တိုင္ ႏွစ္ခါ ေပါ့ဗ်ာ၊ ပထမတခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ကို တင္ျပတယ္၊ ဘာမွ အေျဖထြက္ မလာဘူး၊ ဒုတိယ တခါ တင္ျပတယ္၊ တတိယ တခါေလာက္မွ သေဘာ တူလိုက္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ရွိပါတယ္။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဒီကိစၥအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခင္ညႊန္႔တို႔ တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးမႈ ရွိပါသလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခင္ညႊန္႔ ကိုယ္တိုင္ပဲ သူ႔မွာ လုပ္ငန္းကိုင္ငန္း အခက္အခဲေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ သူနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေစာေမာင္ ၾကားမွာ တေယာက္ေတာ့ ရွိဖို႔ သင့္တယ္ ဆိုတဲ့ အေန အထားမ်ိဳးနဲ႔၊ ဘယ္သူ႔မွ မတိုင္ပင္ပဲ သြားၿပီး ေျပာတာလား ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအကြက္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ကို အတြင္းေရးမႉး ၁ ေပးၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ၊ တပ္မေတာ္(ေလ)က ဗိုလ္မႉးႀကီးသိန္း၀င္း [ေနာင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္(ေလ) ႏွင့္ ပို႔ေဆာင္ေရး ၀န္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၇ တြင္ ျဖဳတ္ခ်ခံရသူ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္း၀င္း] ေပါ့ ဗ်ာ။ အလားတူပဲ ေရတပ္က ဗိုလ္မႉးႀကီး သန္းညႊန္႔ [ေနာင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ေရ) ႏွင့္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၇ခုႏွစ္တြင္ ျဖဳတ္ခ်ခံရသူ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းညြန္႔] သူတို႔ကို စစ္ဦးစီး ဗိုလ္မႉးႀကီး(ေရ၊ ေလ)၊ ေနာက္ စစ္ဦးစီး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ (ေရ၊ ေလ)၊ ေနာင္မွာ ဦးစီးခ်ဳပ္ အထိကို ျဖစ္ေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ ဆြဲတင္လိုက္တာ ပါပါတယ္။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္(ေရ)နဲ႔ (ေလ) ေပါ့။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ မွန္ပါတယ္ ခင္ဗ်။ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္(ေရ)နဲ႔ (ေလ)က ေျပာရရင္ေတာ့ဗ်ာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္က ေပးထားတဲ့ သေဘာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ (ၾကည္း) အပိုင္းမွာ က်ေတာ့ ရွိၿပီးသား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊကို လဲဖို႔ ဆိုတာလည္း ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ေနာက္တခုက အဲဒီအခ်ိန္ အဲဒီကာလမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးျမင့္ေအာင္တို႔၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးထြန္းၾကည္တို႔၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေက်ာ္ဘ တို႔က တန္ခိုး ထြားတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးျမင့္ေအာင္ နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးထြန္းၾကည္ ႏွစ္ေယာက္လံုးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရြႊရဲ႕ (တပ္မ ၈၈) ဒုတပ္မမႉးေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ လူေတြပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေက်ာ္ဘ တို႔ဆိုလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး နီးနီးစပ္စပ္ လုပ္ခဲ့တဲ့ လူေတြပါ။ ဘယ္ေလာက္ထိ နီးစပ္သလဲ ဆို သူတို႔အခ်င္းခ်င္း ေခၚရင္ေတာင္ “ကိုသန္းေရႊ” ပဲ ေခၚတာပါ ခင္ဗ်။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အဲဒီအေနအထားမွာ အဲလို အခင္းအက်င္းထဲမွာ ဗိုလ္မႉးႀကီးခင္ညႊန္႔ရဲ႕ အေနအထားဟာ ဘယ္လုိျဖစ္ေနသလဲ။

ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ ကက(ၾကည္း) [ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ၾကည္း) ရံုး] အပိုင္းကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ ညႊန္႔အေနနဲ႔ တိုးဖုိ႔ဆိုတာ နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊကို ဒုတိယဥကၠ႒ ေပးဖို႔အတြက္ကို အေၾကာင္းဖန္လာပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန္႔ကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ သင့္တင့္ ေလ်ာက္ပတ္ေအာင္ရယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ၾသဇာ လႊမ္းမိုးႏိုင္ဖို႔ အတြက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရြႊကို ခ်ဥ္းကပ္မွ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊြက ေနၿပီးေတာ့မွ ေျပာရင္ နားေထာင္မယ္ ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန္႔ တြက္ပါတယ္။ က်ေနာ္ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ ကိုယ္တိုင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊကို ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ေတာ့ အိတ္ထဲထည့္တဲ့ သေဘာပါပဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊက ဒုတိယဥကၠ႒ ေတာင္းဆိုခ်င္မွ ေတာင္းဆိုမယ္၊ စိတ္ထဲကေတာ့ ေတာင္းဆိုမွာေပါ့ဗ်ာ။ စိတ္ထဲကေတာ့ သူ မေက်နပ္ပါဘူး၊ က်ေနာ္သိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ သူ႔ကို ဆည္ေျမာင္းေတြ လမ္းတံတား တည္ေဆာက္ေရးေတြရဲ႕ ဥကၠ႒ပဲ ထားတယ္။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဒါဆိုရင္ အခု က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကည့္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔ရဲ႕ အကြက္ေတြေပါ့။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔က သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး တက္လမ္းအတြက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊကို အသံုးခ်မယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေစာေမာင္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးကိစၥမွာ ၾကားမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊကို သူ လိုတယ္။ တျခား တိုင္းမႉးေတြနဲ႔လည္း ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ ေျပျပစ္ေအာင္လို႔ ၾကားထဲမွာ buffer ေပါ့ဗ်ာ။ buffer အေနနဲ႔ သူ ရွာတာေပါ့။ သူ႔အတြက္ သူ႔ ေရွ႕တက္လမ္း အတြက္ လုပ္တာလို႔ ျမင္ၾကည့္လို႔ မရဘူးလား ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ အကြက္ကေတာ့ ဒီတိုင္းပါပဲ။ သူ တခုပဲရွိတယ္၊ သူ႔ကို နံပါတ္ two လို႔ ထားေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊကို သူ မေက်ာ္ခ်င္ဘူး။ သူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ ၿပီးရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၊ ၿပီးရင္ သူေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါကို သူ႔ေခါင္းထဲမွာ ထားတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးပါ။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ျပန္တြက္ၾကည့္ေတာ့ on paper ေပါ့၊ on paper မွာေရာ လက္ေတြ႔မွာေရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေစာေမာင္ကေတာ့ နံပါတ္ One ပဲ။ စာရြက္ေပၚမွာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊက နံပါတ္ႏွစ္ ေပါ။့ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔က သူ နံပါတ္ႏွစ္ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာ သူ႔ဘာသာ သူ သိၿပီးသားပဲ၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာေပါ့ ေနာ္။ သူက ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ နံပါတ္သံုး ေနရာမွာပဲ ေနၿပီး နံပါတ္ႏွစ္ကို သူ ရုပ္ေသးလို ထားလို႔ရမယ္လို႔ ထင္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊကို သူပဲ initiate လုပ္တာေပါ့၊ နဂိုကတည္းက ဒု ဥကၠ႒ မထားတဲ့ဟာကို ထားေပးေအာင္လို႔ ၀င္ေျပာရတာဟာ၊ ဒါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔က သူ႔အတြက္ ထြင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရ အကြက္ပဲလို႔ ေသခ်ာ ေျပာလို႔ ရပါသလား ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ မွန္ပါတယ္ ခင္ဗ်၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အကြက္ပါပဲ။ အဲဒီအကြက္က က်ေနာ္ ဘယ္အခ်ိန္က်မွ သြားသိလဲ ဆို တဲ့အခါက်ေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ ျပဳတ္သြားၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊ တက္လာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔ ကိုယ္တိုင္ ဒုတိယေပါ့ ဗ်ာ၊ သူ႔ကို second man အေနနဲ႔ ေပးလိမ့္မယ္၊ ထားလိမ့္မယ္လို႔ သူ လံုး၀ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္ ျဖစ္မလာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူကိုယ္တိုင္ feeling ျဖစ္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒါကို က်ေနာ္ ေျပာႏိုင္သလဲဆိုရင္ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္ စစ္ရံုးကို ေရာက္ၿပီ ခင္ဗ်။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ က်ေနာ္တို႔ ဟုိေနရာေလး ျပန္ၾကည့္ရေအာင္။ ခုနက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရြႊ န၀တ ဒုတိယဥကၠ႒ ပိုင္ပုိင္ ႏိုင္ႏိုင္ ျဖစ္သြားတဲ့ အေနအထားေလးကို ေျပာျပေပးပါဦး ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ ျပန္တမ္း ထြက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ သတင္းစာေတြထဲမွာ ဒုတိယဥကၠ႒ ဆိုတာကို စၿပီးေတာ့မွ ေၾကညာတာက ၁၉၈၉ေပါ့ေလ၊ ၁၉၈၉ အကုန္ပိုင္းေလာက္မွာ စ ေၾကညာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ထုိင္ၾကတဲ့အခါ စစ္ရံုးမွာ “၀ါစဥ္” ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပိုင္းအရ လုပ္တဲ့ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ဆိုရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္၊ ဘယ္ နဲ႔ ညာက အတြင္းေရးမႉး ၁၊ ၂။ ၿပီးမွ က်န္တဲ့ member (န၀တ အဖဲြ႔၀င္) ေတြက တန္းစီၿပီးေတာ့မွ ထိုင္ရပါတယ္။ ဒါ “၀ါစဥ္” ပါပဲ။ စစ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစည္းအေ၀း ဆိုရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊ၊ ၿပီးရင္ က်န္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ။ ၿပီးေတာ့မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန္႔က ေထာက္လွမ္းေရးညႊန္ၾကားေရးမႉးအေန နဲ႔ အေ၀းႀကီးမွာ ထုိင္ရပါတယ္။ ေလးလပတ္ အစည္းအေ၀းတို႔၊ စစ္တပ္ အစည္းအေ၀းတို႔ ဆိုရင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန္႔ခံုက အေ၀းႀကီး ေရာက္သြားပါတယ္။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ခင္ဗ်၊ အဲဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္မွာ သူ တရား၀င္ န၀တ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာၿပီ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ေကာ ဒုတိယဥကၠ႒နဲ႔ ဥကၠ႒နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပိုၿပီးေတာ့ တိုးတက္မႈ ရွိလာပါသလား ခင္ဗ်။ ဆက္ဆံေရး ျပန္ေကာင္းသြားလား ခင္ဗ်။ ပို တိုးတက္လာသလား။

ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ သိပ္ေတာ့ ထူးျခားမႈ မရွိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆိုေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ အေနနဲ႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊကို အဲဒီအခ်ိန္မွာ ခုန က်ေနာ္ေျပာခဲ့တဲ့ ဆည္ေျမာင္း၊ တာတမံေတြက လြဲလို႔ က်န္တဲ့ တာ၀န္ ေပးတာ မရွိပါဘူး ခင္ဗ်။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊမွာ power မရွိပါဘူး။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ အဲဒီဟာေတြ ျဖစ္ေနတာကို ဦးေန၀င္းက ဘာမွ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ျခင္း မရွိဘူးလား ခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ အဲဒီအခ်ိန္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဦးေန၀င္းရဲ႕ အခန္းက႑က လူပုဂၢိဳလ္ ေနရာခ်ထားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ သူ႔အေနနဲ႔ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္တာ မရွိေတာ့ပါဘူး။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ေနာက္တခု က်ေနာ္တို႔ ျပန္တြက္ၾကည့္လို႔ မရဘူးလားခင္ဗ်၊ ဒီလိုေလ။ ဦးေန၀င္းသည္ ေအာက္က တပည့္ေတြ မတည့္ေအာင္ လုပ္ထားၿပီးေတာ့မွ သူ႔ အာဏာၿမဲေအာင္ တသက္လံုး လုပ္လာတာဆိုေတာ့၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေစာေမာင္ နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊတို႔ ဒီလိုမ်ိဳး အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနတာ သူ႔အတြက္ ပိုၿပီးေတာ့ balance မျဖစ္ဘူးလားခင္ဗ်၊ သူ အကယ္၍ ေနာက္မွာ ရွိေနတယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီသေဘာမ်ိဳးေကာ ရွိေနပါသလားခင္ဗ်။

ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္။ ။ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္အခါက ေျပာလို႔ မရဘူးခင္ဗ်။ ဘာလို႔ ေျပာလို႔မရလဲ ဆိုေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊ အေနနဲ႔ မေက်နပ္ဘူးဆိုတဲ့ အမူအရာ လံုး၀ မျပခဲ့ပါဘူး။ တကယ့္တကယ္ သူ အာဏာရလာတဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့မွ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ရဲ႕ အသုဘေတာင္ မသြားရဘူး ဆိုၿပီး ပိတ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။

ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ေသာတရွင္မ်ား ခင္ဗ်ာ၊ ေနာက္ သီတင္းပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔ “တပ္မႉးတပ္သား ေျပာ စကား” အပတ္စဥ္က႑မွာေတာ့ ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္ေျပာျပတဲ့ အပိုင္းေတြထဲက ေနာက္ဆံုး အပိုင္း ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေစာေမာင္ကို ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ပံုေတြ တင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစာင့္ေမွ်ာ္ နားဆင္ၾကပါ ခင္ဗ်ာ။ က်ေနာ္ ေရာ္နီညိမ္းပါ။