ေမတၱာပန္းခိုင္မွ ပန္းတပြင့္ခက္မာ
စက္တင္ဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၀
ဆရာဦးမိုးဟိန္း ကြယ္လြန္ၿပီ ဆိုသည့္သတင္းကို ဖတ္လိုက္ရသည့္အခ်ိန္မွာ အိမ္တြင္ က်မ တေယာက္ထဲ ရွိေနသည္။ “ဟာ” ခနဲ ေရရြတ္မိသံက အိမ္ထဲမွာ ဟိန္းထြက္သြားၿပီး ကိုယ့္အသံကို ကိုယ့္ဘာသာျပန္လန္႔သြား သည္။ သတင္းကိုဖတ္ရင္း က်မမ်က္စိထဲတြင္ အင္မတန္ ျဖဴစင္ေအးခ်မ္းေသာ ဆရာ့အျပံဳးေတြ၊ အလြန္ ႐ိုးသားယဥ္ေက်းေသာ ဆရာ့စကားသံေတြကို တသီတတန္းႀကီး ျမင္ေယာင္၊ ၾကားေယာင္လာသည္။ “ႏွေမ်ာလိုက္တာ၊ ႏွေမ်ာလိုက္တာ” ဟု က်မ တေယာက္ထဲ တတြတ္တြတ္ ရြတ္ေနမိသည္။
ဆရာကိုယ္တိုင္ေရးထားေသာ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ကိုဖတ္မိၿပီး ဆရာ့မွာ ကင္ဆာေရာဂါစြဲ ကပ္ေနေၾကာင္း သိခဲ့ရသည္။ အဲဒီသတင္း ဖတ္မိစဥ္တုန္းကလည္း ျဖစ္မွျဖစ္ရေလဆရာရယ္ ဟု တတြတ္တြတ္ေရရြတ္ခဲ့ရသည္။ အႏွစ္၂၀ ေက်ာ္သတ္သတ္လြတ္စားလာသည့္ဆရာ၊ ရွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ရွစ္ပါးသီလဥပုသ္ႏွင့္ေနလာခဲ့သည့္ဆရာ့မွာမွ ဒီေရာဂါက ျဖစ္ရသတဲ့။ အင္မတန္ ႐ိုးသား၊ ယဥ္ေက်း၊ သိမ္ေမြ႔ၿပီး စိတ္ေကာင္းရွိသည္ဟူေသာေကာင္းသည့္ နာမဝိေသသနမ်ားစြာ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ဆရာ့ထံမွာ ကင္ဆာေရာဂါၿငိတြယ္လာျခင္းအတြက္ ဘာကိုမွန္းမသိ က်မ ေဒါသျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ကံၾကမၼာဆိုတာႀကီးကို လူတေယာက္လို လက္ညႇိဳးေငါက္ေငါက္ထိုးၿပီး ရန္ေတြ႔ခ်င္စိတ္ ေပါက္ခဲ့သည္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ဆရာ့ေရာဂါသတင္းၾကားရခ်ိန္မွာ က်မက ဆရာ့ကို ေျပးေတြ႔၍ မရေအာင္ ေဝးလံေသာေနရာမွာ ေရာက္ေနခဲ့သည္။
တကယ္ေတာ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ေလာက္အထိ ဆရာႏွင့္က်မက ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာပဲ ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ဆရာ့ နာမည္ကို ၾကားဖူးေနတာ၊ ဆရာ့ကိုျမင္ဖူးေနတာကေတာ့ ၾကာလွၿပီေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ၾကားထဲက မိတ္ဆက္ေပး မည့္သူ မရွိတာေရာ၊ က်မကိုယ္တိုင္က ႏႈတ္စ လွ်ာစနည္းတာေရာေၾကာင့္ ဆရာႏွင့္ က်မ မနီးစပ္ခဲ့ပါ။ တခါတရံ စာေပႏွင့္ပတ္သက္ေသာပြဲတခ်ဳိ႕မွာျဖစ္ေစ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ တေနရာရာမွာျဖစ္ေစ ဆရာ့ကို လွမ္းေတြ႔ရတတ္သည္။ ဆရာ့ကို တေယာက္တည္းေတြ႔ရခ်ိန္မ်ားမွာ ဆရာက ေဘးဘီဝဲယာကို သိပ္အာ႐ံု မစိုက္ဘဲ ေရွ႕တူ႐ူကိုသာၾကည့္၍ တစံုတရာကို အာ႐ံုျပဳရင္း လမ္းေလွ်ာက္ေနပံုေပၚသည္။ ဆရာ့ကို အေပါင္းအသင္းေတြႏွင့္ ေတြ႔ရခ်ိန္မ်ားမွာေတာ့ ဆရာ့မ်က္ႏွာေပၚမွာ အလြန္ခ်စ္ခင္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ ျဖဴစင္ ႐ိုးသားပြင့္လင္းေသာ အျပံဳးကိုပါ တြဲလွ်က္ေတြ ့ရျမဲျဖစ္သည္။ ဆရာႏွင့္ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ မရင္းႏွီးခင္ ထိုကာလမ်ားကတည္းက ပုလဲလို ျဖဴလက္ေနေသာ သြားမ်ားေပၚေအာင္ ဆရာျပံဳးေနတာျမင္ရတိုင္း ဆရာ ဦးမိုးဟိန္းျပံဳးတာ ေတာ္ေတာ္ခ်စ္စရာေကာင္းတယ္ဟု ေတြးမိျမဲျဖစ္သည္။
၁၉၉၄၊ ၁၉၉၅ ပတ္ဝန္းက်င္ေလာက္မွာ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာသူငယ္ခ်င္းေတြႏွင့္ က်မ ပ်ဥ္းမနားကို ခပ္စိတ္စိတ္ေရာက္ျဖစ္သည္။ ဧည့္ဝတ္ေက်ေသာ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ခံ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာေတြႏွင့္ က်မတို႔ စကားမ်ားစြာ ေျပာခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ စကားဝိုင္းဖြဲ႔ျဖစ္တိုင္း ဦးေဇာ္ (ေဇာ္-ပ်ဥ္းမနား) က သူ႔ကဗ်ာေတြ ရြတ္ျပတတ္သည္။ ကဗ်ာတပုဒ္ရြတ္ၿပီးလွ်င္ အဲဒီကဗ်ာက ဘယ္မဂၢဇင္းမွာ ဘယ္ခုႏွစ္၊ ဘယ္လက ပါတာဆိုတာမ်ဳိး ေျပာျပတတ္၏။
“ဒီကဗ်ာကို ကိုမိုးဟိန္းကို ဘာသာျပန္ခိုင္းထားတယ္။ ဦးေဇာ္ရဲ႕ ျမန္မာအဂၤလိပ္ႏွစ္ဘာသာနဲ႔ ထုတ္မယ့္ ကဗ်ာေပါင္းခ်ဳပ္အတြက္ေလ။ ကဗ်ာကို ဘာသာျပန္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ ကိုမိုးဟိန္းက ရွာမွရွားပဲ။ သမီး မွတ္ထား သိလား။ သမီးစာေတြ ဘာသာျပန္ဖို႔ရွိလာရင္ ကိုမိုးဟိန္းဆီကို ေရာက္ေအာင္သြား။ သူက အဂၤလိပ္စာ သိပ္ေကာင္းသလို စိတ္ထားလည္း သိပ္ေကာင္းတယ္”
ဦးေဇာ္ထံမွ ဤသို႔ေသာစကားမ်ဳိး ႏွစ္ခါသံုးခါထက္မနည္း ၾကားခဲ့ဖူးတာ က်မမွတ္မိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ က်မဝတၱဳတိုႏွင့္ ကဗ်ာတခ်ဳိ႕ ဘာသာျပန္ဖို႔ျဖစ္လာေသာအခါ က်မ ေခါင္းထဲကို ဆရာ ဦးမိုးဟိန္း ဆိုေသာ နာမည္က ဒိုင္းခနဲ ေရာက္လာသည္။ ဒါေပမယ့္ ဆရာႏွင့္က်မကို ဆက္စပ္ေပးမည့္သူ မရွိခဲ့ပါ။ ေနာက္ေတာ့မွ ဦးေဇာ္ေနာင္ (ကဗ်ာဆရာ ေဇာ္ေနာင္) ႏွင့္ စကားစပ္မိသြားေတာ့ ဦးေဇာ္ေနာင္က “ခက္မာ ကိုမိုးဟိန္းကိုေတြ႔ခ်င္ရင္ ၃၉ လမ္း က ဆုစာေပတိုက္ကိုလာခဲ့” ဟု ေျပာသည္။ က်မအခ်ိန္ဆိုင္းမေနဘဲ ေနာက္တရက္ႏွစ္ရက္အတြင္းပဲ ဆရာဦးမိုးဟိန္းကို ထိုစာေပတိုက္မွာ သြားေတြ႔ခဲ့သည္။ (ဦး)ေဇာ္ေနာင္ႏွင့္အတူ ဆရာက က်မ ခ်စ္ေသာ ပြင့္လင္းေႏြးေထြးအျပံဳးႏွင့္ က်မကို ႀကိဳဆိုခဲ့ပါသည္။
“သမီးရဲ႕ဆရာတေယာက္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္မွာ ႏွစ္တိုင္းက်င္းပတဲ့ International Writing Program ကိုေလွ်ာက္ဖို႔ အၾကံေပးတယ္ ဆရာ။ အဲဒါ သမီးေလွ်ာက္ၾကည့္မလားလို႔။ ေလွ်ာက္လႊာမွာ writing sample တခ်ဳိ႕ ထည့္ေပးရတယ္ေလ။ သမီးမွာ အန္တီသိဂႌ ဘာသာျပန္ေပးလားတဲ့ ဝတၱဳတို တပုဒ္ေတာ့ ရွိတယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ပုဒ္ေလာက္ ထပ္ထည့္ခ်င္လို႔ပါ။ အဲဒါ ဆရာကူညီေပးပါလို႔”
“ဟာ .. ကူညီရမွာေပါ့။ လူငယ္ေတြ အဲ့ဒီလို ႀကိဳးစားၿပီး အေတြ႔အၾကံဳရွာေနၾကတာ ဆရာသိပ္ သေဘာက်တယ္။ မသိန္ဂီ ျပန္ေပးထားတာ တပုဒ္ရွိတယ္ဟုတ္လား။ သိပ္ေကာင္းတယ္။ မသိန္ဂီ ဘာသာျပန္ေပးတာဆိုရင္ေတာ့ ေျပာစရာမရွိဘူး။ သူကသိပ္ေတာ္တာ”
ဆရာက က်မအကူအညီေတာင္းတာကို စိတ္ပါလက္ပါ လက္ခံရင္း အန္တီသိန္ဂီကိုလည္း လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ခ်ီးက်ဴးသည္။
“တကယ္က အန္တီသိန္ဂီက သမီးဝတၱဳေတြ ေပးထား၊ အန္တီအဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္ဘာသာျပန္ထားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သမီးက မေပးျဖစ္တာပါ”
က်မက ကိုယ့္ပ်က္ကြက္မႈကိုဖြင့္ဟေတာ့ ဆရာက က်မႏွင့္ေတြ႔စကတည္းက မပ်ယ္ေသးေသာ အျပံဳးႏွင့္ မသိန္ဂီက သိပ္ေတာ္တယ္ဟု ထပ္ေျပာသည္။ ထိုအခ်ိန္ထဲက ဆရာသည္ တဖက္သား၏ အရည္အေသြးကို လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးမြမ္းတတ္တာကို သတိထားမိခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္း ဆရာႏွင့္က်မ မၾကာခဏ ေတြ႔ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေတြ႔ၾကသလို ေဘာက္ေထာ္က ဆရာ့အိမ္ကိုလည္း က်မ မၾကာခဏ ေရာက္သည္။ က်မ၏ဝတၱဳတို ႏွစ္ပုဒ္သံုးပုဒ္ႏွင့္ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ကို ဆရာ့အားေပးၿပီး ဆရာေကာင္းမယ္ ထင္တာ ဘာသာျပန္ေပးပါဟု အပ္ခဲ့သည္။ ေနာက္တခါထပ္ေတြ႔ေတာ့ ဆရာက ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္စလံုးကို ဘာသာျပန္ၿပီးေနၿပီ။
“ဝတၱဳတိုကိုေတာ့ ‘လက္ေဆာင္ေကာင္း’ ဆိုတာေလးကို ဘာသာျပန္မယ္လို႔ စဥ္းစားတယ္။ အဲ့ဒီ ဝတၱဳေလးက မိခင္ေမတၱာလည္း ေပၚတယ္။ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးတေယာက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထားရတာလိုမ်ဳိး အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္လို ေတြးေတာျဖတ္သန္းသလဲဆိုတာကိုလည္း ျမင္နိုင္တယ္။ အေနာက္ ႏိုင္ငံသားေတြက အဲဒီလိုမ်ဳိး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အင္အားကိုဖြဲ႔တာမ်ဳိးကို ႀကိဳက္တယ္။ ခက္မာ သေဘာထားကို ေမးခ်င္လို႔ မစေသးပဲေစာင့္ေနတာ”
“ဟာ .. ဆရာက သမီးထက္ပိုနားလည္ပါတယ္။ ဆရာ ေကာင္းမယ္ထင္တာကိုပဲ ျပန္ပါ။ သမီးက ဘယ္ဝတၱဳကို ဘာသာျပန္သင့္သလဲ တကယ္နားမလည္လို႔ပါ”
က်မက ထိုသို႔ေျပာေတာ့ ဆရာက ထံုးစံအတိုင္း လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲဲဲျပံဳးကာ ‘မဟုတ္ပါ ဘူး၊ ခက္မာ နားလည္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြက ေတာ္ၾကတယ္’ ဟုေျပာရင္း ‘ဒါဆို လက္ေဆာင္ ေကာင္းကိုပဲ ဘာသာျပန္ လိုက္ေတာ့မယ္ေနာ္’ ဟု အတည္ျပဳခ်က္ ထပ္ယူသည္။
ေနာက္ပိုင္းဆရာႏွင့္ေတြ႔ခ်င္လွ်င္ က်မက ဆရာ့အိမ္သို႔ပဲ သြားေတာ့သည္။ က်မေနေသာ သာေကတ က ဆရာေနေသာ ေဘာက္ေထာ္ႏွင့္ အေတာ္နီးသည္။ သုဝဏၰတံတားကိုု ေက်ာ္လိုက္လွ်င္ပဲ ဆရာ့အိမ္ႏွင့္ အေတာ္နီးသြားၿပီ။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲမွာဆရာ့ကိုေတြ႔ရတာ အားနာ၍ျဖစ္သည္။ ထံုးစံအတိုင္း က်မတို႔က လူခ်င္းဆံုတာႏွင့္ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္မ်ားဘက္ ေျခဦးလွည့္ၾကတာ မဟုတ္လား။ ဆရာက သတ္သတ္လြတ္စားသည့္အျပင္ ဥပုသ္ကလည္းေစာင့္ေသးေလေတာ့ က်မတို႔ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ထိုင္လွ်င္ ဆရာ့ကို အေတာ္အားနာရသည္။
ဆရာ့အိမ္ေရာက္လွ်င္ေတာ့ ေကာ္ဖီ အျမဲေသာက္ရသည္။ ဆရာကေတာ့ ဘာမွ မေသာက္မစားပဲ စကားသာ တြင္တြင္ေျပာသည္။
“ပထမေတာ့ ခက္မာရဲ႕ဝတၱဳမဟုတ္ ဆိုတဲ့ဝတၱဳတိုေလးကို ဘာသာျပန္ရင္ ေကာင္းမလား စဥ္းစားမိေသးတယ္။ စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္ေလ”
လူေတြကို ကယ္တင္ေနပါသည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္တတ္ေသာ ဘိုးေတာ္ေလး တေယာက္အေၾကာင္း ေရးထားသည့္ က်မဝတၱဳကေလးအေၾကာင္းမွသည္ က်မတို႔ ကိုးကြယ္ရာဆိုတာေတြဆီလည္း စကား ေရာက္သြားတတ္ၾကသည္။
“တို႔ဆို ဘုရားေပါင္းစံု၊ ေနရာေပါင္းစံုမွာ တရားလိုက္ထိုင္လာတာ။ အဲဒီထက္ ထူးဆန္းတာေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထူးဆန္းတိုင္း ကိုးကြယ္ရာလားဆိုတာ စဥ္းစားရမယ္။ တို႔လို ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာေတြအတြက္ကေတာ့ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္လမ္းသည္သာ အေရးအပါဆံုး၊ အျမင့္ျမတ္ဆံုးပါ”
အဲဒီႏွစ္က အန္တီမသိန္ဂီ ဘာသာျပန္ေပးေသာ “Overture” ဆိုေသာ ဝတၱဳတိုတပုဒ္ အပါအဝင္ ဆရာ ဘာသာျပန္ေပးေသာ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ႏွင့္ ဝတၱဳတိုတပုဒ္ကို နမူနာအျဖစ္တင္ျပ၍ International Writing Program ကို ေလွ်ာက္လႊာပို႔လိုက္သည္။
တရက္ က်မ ဆရာ့အိမ္ေရာက္သြားေတာ့ ဆရာ့ကို အလြန္ အားတုံ႔အားနာေနဟန္ႏွင့္ ေတြ႔ရသည္။
“ခက္မာကို ဘယ္လိုေျပာရမွန္းေတာင္ မသိဘူး။ ခက္မာ International Writing Program ကိုတင္ျပဖို႔ အတြက္ စာေတြကို ဆရာကဘာသာျပန္ေပးေနခ်ိန္မွာ အေမရိကား ေတာင္ပိုင္း အီလီႏိြဳင္းတကၠသိုလ္က ဆရာႀကီး ဦးေစာထြန္းက အဲဒီပ႐ိုဂရမ္အတြက္ ဆရာ့ကို နာမည္စာရင္းသြင္းထားတယ္ တဲ့။ ခု ဆရာ့ဆီကို International Writing Program တက္ဖို႔ အေၾကာင္းၾကားစာ ေရာက္လာတယ္”
ဆရာက က်မကို အလြန္အားနာဟန္ေပါက္ေနေသာေၾကာင့္ က်မက ဆရာ့ကို ျပန္အားနာရသည္။
“ဟာ .. ေကာင္းတာေပါ့ ဆရာရယ္။ ဆရာ့လိုလူမ်ဳိး သြားရတာ ပိုအက်ဳိးရွိတာေပါ့။ သမီးတို႔လည္း ဆရာ ရလာမယ့္ အေတြ႔အၾကံဳေတြကိုၾကည့္ၿပီး ျပင္ဆင္လို႔ ရတာေပါ့။ တကယ္ေတာ့ သမီးက ေလွ်ာက္မယ့္သာ ေလွ်ာက္တာ။ သြားရမွာ ေၾကာက္တယ္။ သမီးက English လည္း မေကာင္းဘူးေလ။ သမီးမွာ ေလ့လာဖို႔အခ်ိန္ ပိုရသြားတာေပါ့”
ဆရာ ေရြးခ်ယ္ခံရျခင္းအတြက္ က်မ တကယ့္ကို ဝမ္းသာပါသည္။ က်မ၏ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ဝမ္းသာ ဟန္ေၾကာင့္ ဆရာလည္း အားနာရိပ္ေတြ နည္းနည္းေလွ်ာ့သြားသည္။ ဆရာ International Writing Program သြားေနခ်ိန္မွာ က်မက ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ Commumity Depelovement & Civic Empowerment သင္တန္း သြားတက္ျဖစ္သည္။
ဆရာက ၂၀၀၆ ႏိုဝင္ဘာမွာျပန္ေရာက္ၿပီး က်မက ၂၀၀၆ ဒီဇင္ဘာမွာ ျပန္ေရာက္သည္။ က်မ ခ်င္းမိုင္မွာ ရွိေနစဥ္မွာပဲ International Writing Program က ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ အစီအစဥ္အတြက္ ေလွ်ာက္လႊာႏွင့္ Writing Sample ပို႔ရန္ လွမ္းအေၾကာင္းၾကားလာသည္။ ဆရာက က်မျပန္ေရာက္လွ်င္ သူ႔ကိုလာေတြ႔ဖို႔ ဦးေဇာ္ေနာင္ အပါအဝင္ လူႏွစ္ေယာက္သံုးေယာက္ႏွင့္ မွာထားသည္။ က်မ ျပန္ေရာက္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ဆရာ့ကို ဆရာ့အိမ္မွာ သြားေတြ႔ေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ေႏြးေထြးျဖဴစင္ေသာ ဆရာ့အျပံဳးကို ခံစားရတာ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ေကာင္းလွသည္။
“ ကဲ .. လာပါ၊ လာပါ ခက္မာေရ။ ေမွ်ာ္ေနတာ။ ေျပာျပခ်င္လို႔”
ဆရာက ရန္ကုန္မွ စထြက္ကတည္းက ေတြ႔ၾကံဳရတာေတြကို ဖြဲ႔ဖြဲ႔ႏြဲ႔ႏြဲ႔ ေျပာျပသည္။ သပ္သပ္လြတ္ အျပင္ ဥပုသ္ေစာင့္သူမို႔ ဒုကၡေရာက္ရပံုေတြ။ ဟိုမွာ ဖတ္ရသည့္ စာတန္းေတြ၊ ပူးေပါင္းပါဝင္ရမည့္ အစီအစဥ္ေတြ၊ ဘာေတြ ျပင္ဆင္သြားသင့္ေၾကာင္းေတြ။
“ ပ႐ိုဂရမ္ၿပီးဖို႔ တလေလာက္လိုကတည္းက သူတို႔က ေနာက္ႏွစ္အတြက္ ဘယ္သူ႔ကို ဖိတ္ေခၚေစခ်င္ သလဲ ေမးတယ္။ ပံုမွန္ကေတာ့ အီးေမးလ္ပို႔ၿပီး ေမးတာေပါ့။ ဆရာက သူတို႔ဆီက ကြန္ပ်ဴတာလည္း မငွားဘူး။ အင္တာနက္လည္း မသံုးဘူးေလ။ သူတို႔ ပရင့္ထုတ္ေပးတဲ့ ေဖာင္ေပၚမွာ ေနာက္ႏွစ္အတြက္ ဖိတ္ေခၚေစ ခ်င္ေသာသူ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ခက္မာဆိုၿပီး လက္ေရးနဲ႔ကို အေသအခ်ာ ေရးခဲ့တယ္”
“ဟုတ္ကဲ့။ ပ႐ိုဂရမ္က သမီးဆီကို အေၾကာင္းၾကားတယ္ ဆရာ။ Writing Sample ေတြ ပို႔ပါတဲ့။ သမီး ပို႔လိုက္ၿပီ။ သူတို႔က ဆရာ့ဆီက ေထာက္ခံစာေလးပါ ေတာင္းေပးပါ တဲ့”
“ဟာ .. ဟုတ္လား။ အေၾကာင္းေတာင္ၾကားၿပီးၿပီလား။ ေကာင္းလိုက္တာ၊ ဝမ္းသာလိုက္တာ။ ေရးေပးမွာေပါ့။ ပ႐ိုဂရမ္ ဒါ႐ိုက္တာက ခရစ္စ္ ဆိုတဲ့ ကဗ်ာဆရာႀကီး၊ သူ႔ဆီကို ေထာက္ခံစာေရးေပးမယ္”
ဒီတခါ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ဝမ္းသာသူက ဆရာျဖစ္သည္။ အဲဒီမွာ လုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတြ သမီး လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ထင္သလား ဆရာ၊ ဆရာ ဘယ္လိုထင္သလဲဟု က်မကေမးေတာ့ ဆရာက အားရပါးရ ျပန္ေျဖသည္။
“ဘာလို႔မလုပ္ႏိုင္ရမွာလဲ။ ခက္မာ ေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒီကေန ေကာင္းေကာင္းသာ ျပင္ဆင္သြား။ ဆရာလည္း ဝိုင္းကူမွာေပါ့”
ေျပာေျပာဆိုဆို ဆရာက ဖိုင္ႀကီးတခုကို ဆြဲထုတ္လာသည္။ ဖိုင္ထဲမွာ International Writing Program တက္ေရာက္ဖို႔ စတင္ဖိတ္ၾကားသည္မွစကာ ပ႐ိုဂရမ္မွျပန္လာသည္အထိ ပ႐ိုဂရမ္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ေမးေျဖထားေသာ အီးေမးေတြကို ပရင့္ေအာက္ထုတ္ကာ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဖိုင္တြဲထားသည္။ အင္မတန္ အဂၤလိပ္စာေတာ္သည္ဟု နာမည္ႀကီးေသာ ဆရာ့မွာ ကိုယ္ပိုင္ အီးေမးအေကာင့္ မရွိပါ။ အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈကုမၸဏီတခု၏ လိပ္စာႏွင့္ဆက္သြယ္ၿပီး အဝင္အထြက္ အီးေမးဟူသမွ်ကို ပရင့္ေအာက္ထုတ္၍ သိမ္းထားသည္။
“ကဲ .. သမီိး ဒီဖိုင္ကို ယူသြား။ အဲဒီအထဲမွာ သမီးလိုအပ္သမွ် အကုန္ပါတယ္။ မရွင္းတာရွိရင္ ဆရာ့ကို ေမး”
ဖိုင္တြဲႀကီးကို က်မလက္ထဲ ထိုးထည့္ေနေသာ ဆရာ့ကိုၾကည့္ကာ က်မ ဘာျပန္ေျပာရမွန္းမသိေအာင္ အံ့ၾသသြားသည္။ ဝမ္းလည္းသာသြားသည္။ ဆရာ၏ စိတ္ရွင္းမႈႏွင့္ ေစတနာထက္သန္မႈက အံမခန္းပါပင္။ ၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းမွသည္ International Writing Program အတြက္ က်မ အေမရိကား မသြားခင္ ၾသဂုတ္လအထိ က်မတိုု ့မၾကာမၾကာ ေတြ႔ၾကသည္။ ေတြ႔တိုင္း ဆရာက သူ၏ ပ႐ိုဂရမ္ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို နည္းနည္းစီ ေျပာျပသည္။ ရယ္စရာေတြလည္း ပါ၊ ဂုုဏ္ယူစရာေတြလည္း ပါ၊ အံ့ၾသစရာေတြလည္း ပါ၊ မွတ္သားစရာေတြ လည္းပါေသာ ဆရာ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြက က်မ အတြက္ေတာ့ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ပါ။ က်မမွာ အစစ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ရသျဖင့္ ေၾကာက္စိတ္ေတြ ေလွ်ာ့ပါးရသည္။ ဆရာကလည္း တြင္တြင္အားေပးသည္။ ရာသီဥတု အေျခအေနက အစ၊ ေတြ႔ၾကံဳရမည့္လူေတြ အပါအဝင္ လုပ္ရမည့္ကိစၥမ်ား၊ လုပ္သင့္သည္မ်ားကို ေျပာျပသည္။
IWP ပ႐ိုဂရမ္မွာ Panel တခုလုပ္ဖို႔ ေခါင္းစဥ္တခ်ဳိ႕ႀကိဳေပးေတာ့ က်မက ဆရာ့ဆီေျပးသြားျပန္သည္။
“သမီးက A Key Book from My Bookshelf ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ကိုေျပာမယ္ စဥ္းစားတယ္ဆရာ”
“ေကာင္းပါတယ္။ ေျပာစရာ စာအုပ္ေတြ အမ်ားႀကီးပါ”
က်မက က်မ တကယ္ႀကိဳက္ၿပီး မၾကာခဏလည္း ျပန္ဖတ္မိသည့္ ဆရာျမသန္းတင့္ ဘာသာျပန္ေသာ အေမရိကန္ စာေရးဆရာမ မာဂရက္မစ္ခ်ယ္လ္၏ “ေလ႐ူးသုန္သုန္“ အေၾကာင္း ေျပာခ်င္သည္ဟုေျပာေတာ့ ဆရာက ခဏစဥ္းစားသည္။
“ေလ႐ူးသုန္သုန္က ေျပာစရာမလိုေအာင္ေကာင္းတဲ့ စာအုပ္ပါ။ ေကာင္းမွန္းလည္း လူတိုင္း သိတယ္။ ဆရာ အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ လူတိုင္းသိၿပီးသားစာအုပ္ကို မိတ္ဆက္ေပးတာထက္ ဟိုကလူေတြ မသိတဲ့ ျမန္မာစာအုပ္တအုပ္ အေၾကာင္းေျပာတာက ပိုေကာင္းမယ္ထင္တယ္။ ကိုယ့္ျမန္မာစာေပကိုလည္း ခ်ီးေျမႇာက္ မိတ္ဆက္ရာက်တာေပါ့”
ဆရာ့အၾကံေပးမႈက တကယ္ျဖစ္သင့္တာမို႔ က်မ ခ်က္ခ်င္း စိတ္ေျပာင္းသြားသည္။
“ျမန္မာမဂၢဇင္းတခုအေၾကာင္း ေျပာရင္မေကာင္းဘူးလား ဆရာ”
“ေကာင္းတာေပါ့”
ဆရာႏွင့္ က်မ ဘယ္မဂၢဇင္းအေၾကာင္းေျပာလွ်င္ေကာင္းမည္လဲ စဥ္းစားၾကသည္။ က်မက ကဗ်ာ မဂၢဇင္းအျဖစ္ စတင္ခဲ့ေသာ ပိေတာက္ပြင့္သစ္ မဂၢဇင္းအေၾကာင္း မိတ္ဆက္ရလွ်င္ ေကာင္းမည္ထင္ေၾကာင္း ေျပာေတာ့ ဆရာကလည္း သေဘာတူသည္။ မဂၢဇင္း၏ ဘယ္လို ထူးျခားခ်က္မ်ဳိး ထည့္သင့္သည္မွစကာ ပိေတာက္ပြင့္သစ္ႏွင့္အတူ စာေပစင္ေပၚ ေရာက္လာသူေတြအေၾကာင္းကိုပါ ထည့္ေျပာသင့္ေၾကာင္း အၾကံေပးသည့္အျပင္ က်မ ျမန္မာလိုေရးထားေသာ က်မ ဖတ္ရမည့္ စာတန္းကိုလည္း အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ ေပးသည္။ ဆရာ၏ လွပေသာ လက္ေရးေစာင္းေစာင္းေလးမ်ားျဖင့္ IWP ဒါ႐ိုက္တာ Christopher-Merrill ဆီကိုလည္း က်မအတြက္ ေထာက္ခံစာတေစာင္ ေရးေပးသည္။ ဆရာ့စာကို Scann ဖတ္ၿပီး အီးေမးႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာဆီ ပို႔ရသည္။ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)ကလည္း တြဲဖက္ဒါ႐ိုက္တာ Hugh Ferrer ဆီ ေထာက္ခံစာ တေစာင္ ေရးပို႔ေပးသည့္အတြက္ အလြန္ အဆင္ေျပခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၇ ၾသဂုတ္လထဲမွာ က်မ ထြက္ရေတာ့မည္ ဆိုေတာ့ ဆရာက သူ႔အိမ္လာခဲ့ဖို႔ မွာျပန္သည္။ က်မေရာက္သြားေတာ့ ဆရာက နာမည္ေတြ၊ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ေရးထားေသာ စာရြက္တရြက္ျဖင့္ ေစာင့္ေနခဲ့သည္။
“ဒါက IWP ဒါ႐ိုက္တာႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္၊ ဒါက အဲဒီပ႐ုိဂရမ္အတြက္ ေရာက္လာတဲ့ စာေရးဆရာေတြ ကိစၥအဝဝကို စီစဥ္ေပးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးႀကီးရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္၊ သူ႔နာမည္ ေမရီ လို႔ ေခၚတယ္။ ဒါက ဆရာႀကီး ဦးေစာထြန္း နံပါတ္၊ ဟိုေရာက္ရင္ ဆရာ့ကို လွမ္းဆက္သြယ္လိုက္ပါဦး။ ဆရာ လာေတြ႔လိမ့္မယ္။ ဒါက အေမရိကားမွာေနတဲ့ ဆရာ့ရဲ႕ အမဝမ္းကြဲ ဖုန္းနံပါတ္။ အခက္အခဲတခုခုေတြ႔ရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ အကူအညီလိုရင္ျဖစ္ျဖစ္ ဖုန္းဆက္ၿပီး ဆရာ့နာမည္ေျပာ မိတ္ဆက္လိုက္။ သူတို႔ ကူညီလိမ့္မယ္။ ၿပီးရင္ သမီးတို႔တည္းရမယ့္ အိုင္မိုဝါ ေဟာက္စ္ဟိုတယ္ ေအာက္ထပ္မွာ ေက်ာင္းကင္တင္း ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ ဆူရွီဆိုင္တဆိုင္ ရွိတယ္။ ပိုင္ရွင္က ျမန္မာေလး။ သေဘာေကာင္းတယ္။ ကူညီတတ္တယ္။ သူ႔ကိုလည္း သြားေတြ႔လိုက္”
ဆရာက ဆန္ ဘယ္မွာဝယ္၍ရသည္ဆိုတာေရာ၊ မိုက္က႐ိုေဝ့ဗ္ႏွင့္ ထမင္းခ်က္နည္းပါမက်န္ က်မကို ေျပာျပလိုက္သည္။ ဆရာ့မွာၾကားခ်က္၊ ကူညီခ်က္ အဖံုဖံုေၾကာင့္ က်မ၏ အိုင္အိုဝါခရီးက အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ ခဲ့ပါသည္။ ဆရာ့ေက်းဇူးေတြ က်မအေပၚ ႀကီးလွပါသည္။
၂၀၀၇ ဒီဇင္ဘာလမွာ က်မ အေမရိကားက ျပန္ေရာက္သည္။ ေရာက္ၿပီး တပါတ္ေလာက္နားၿပီး ဆရာ့ကို သြားေတြ႔ေတာ့ ဆရာက မိတ္ေဆြေဟာင္းေတြသတင္းေမးဖို႔ စိတ္လႈပ္ရွားစြာ ေစာင့္ေနခဲ့သည္။ ခရစ္စ္ ေနေကာင္းရဲ႕လား။ ဟ်ဴးခ်္က ဘာမွာလိုက္ေသးလဲ။ Panel Disscussion က အဆင္ေျပတယ္ မဟုတ္လား။ Presentation မွာ ဘာအေၾကာင္းေျပာခဲ့လဲ စံုေနေအာင္ ေမးသည္။ က်မက World Letrature Today ဟူေသာ Presentation တြင္ ျမန္မာဘာသာစကားအေၾကာင္းေျပာရင္း ဟာသတခုေျပာခဲ့ေၾကာင္းေျပာေတာ့ ဆရာက ေျပာပါဦးဟုု ေတာင္းဆိုသည္။
“ က်မတို႔ ျမန္မာလို ‘အိုင္’ ဆိုတာ Lake ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ‘အို’ ဆိုတာကေတာ့ Old ေပါ့၊ ဝါက Yellow ဆိုေတာ့ အိုင္အိုဝါဆိုတာ ျမန္မာလို အဝါေရာင္ေရအိုင္အိုႀကီးလို႔ အဓိပၸာယ္ေပါက္ေနတဲ့အေၾကာင္းေျပာေတာ့ က်မလက္ခ်ာေပးရတဲ့ မာစတာေက်ာင္းသားေတြက သိပ္သေဘာက်ၿပီး ေရးမွတ္ၾကတယ္ေလ”
က်မစကားကို ဆရာက ရယ္ရင္း “လူငယ္ေတြမ်ား စဥ္းစားတတ္လိုက္တာ” ဟု ေရရြတ္သည္။
“ေမရီက က်မကို မိုးနဲ႔သိလား လို႔ ေမးတယ္ဆရာ။ မိုးက က်မ ဆရာလို႔ ေျပာလိုက္တာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ေမရီက ေျပာတယ္။ မိုးက တရက္ကို တနပ္ပဲ အစာစားတယ္ေနာ္။ အေမရိကရဲ႕ေဆာင္းဦးမွာ သူက ျမန္မာ လံုခ်ည္နဲ႔ တိုက္ပံုပဲ အျမဲဝတ္တယ္။ မိုးေရ မင္းေတာ့ ေအးၿပီးခဲသြားေတာ့မယ္လို႔ သူ႔ကို ဝိုင္းေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက ျမန္မာဝတ္စံုကို ဝတ္ျမဲပဲ။ ေတာ္ေတာ္ ထူးဆန္းတဲ့ လူပဲလို႔ ေျပာတယ္”
ေမရီ႕ေကာက္ခ်က္ကိုၾကားေတာ့ ဆရာက ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ ရယ္ျပန္သည္။
“ဟုတ္လား၊ သူတို႔အတြက္ ဆရာက ထူးဆန္းေနတာေပါ့ေလ”
၂၀၀၇ ဒီဇင္ဘာမွာ က်မ IWP ပ႐ိုဂရမ္က ျပန္ေရာက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဆရာ ပညာဒါနသင္ေပးေနေသာ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းတခုကို က်မ သြားတက္လိုက္ေသးသည္။ ျမန္မာ သတင္းေခါင္းစဥ္မ်ားကို အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္သည့္ပံု၊ အဂၤလိပ္သတင္းေခါင္းစဥ္မ်ားကို ျမန္မာလို ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပံုမ်ား ေလ့လာရသည္။ က်မမွာ ဆရာ၏စာေပတပည့္အျပင္ အဂၤလိပ္စာ သင္ၾကားခံရသူတပည့္ ျဖစ္ခဲ့ျပန္သည္။
ဆရာဒဂုန္တာရာက ဆရာ့မိခင္ ဆရာမႀကီးဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးကို ေမတၱာပန္းပြင့္ဟု တင္စားခဲ့သည္။ ဆရာႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးခ်ိန္ၾကာျမင့္ေလ လူသားေတြအေပၚထားေသာ ဆရာ့ ေမတၱာေစတနာမ်ားကို ပိုသိရေလ ျဖစ္ေသာ က်မက ဆရာ့ကိုလည္း ေမတၱာတရားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ နမိတ္ပံုတခုႏွင့္ တင္စားခ်င္လာသည္။ ဆရာ့ မိခင္၊ ဖခင္ႏွင့္ ဆရာတို႔က ပန္းခိုင္ႀကီးတခိုင္မွာ အစီအရီပြင့္ေနသည့္ ပန္းပြင့္ကေလးမ်ားႏွယ္ ကိုယ္ပိုင္ အဆင္းဂုဏ္ရည္မ်ားႏွင့္ လွပေမႊးႀကိဳင္တင့္တယ္ေနသူမ်ား မဟုတ္လား။ သည္ေတာ့ ဆရာက ေမတၱာပန္းခိုင္မွ ပန္းတပြင့္ေပါ။့ ထိုေမတၱာပန္းပြင့္၏ အဆင္းကို ခံစားၿပီး ရနံ႔ကို ႐ွဴ႐ိႈက္၍ က်မဘဝခရီးမွာ အက်ဳိးမ်ားစြာ ရခဲ့သည္။
၂၀၀၈ ေမမွာ နာဂစ္ဆိုင္ကလံုးက ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚကိုဖ်က္ဆီးပစ္ေတာ့ က်မ၏အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚမွာ ကုန္ခဲ့သည္။ ဒုကၡသည္ကူညီေရးေတြကို ၂၀၀၈ စက္တင္ဘာလထိ က်မတို႔လုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ မွာ ေနာက္တႀကိမ္ အေမရိကားသြားဖို႔ အေၾကာင္းေပၚလာျပန္သည္။ ဒီတခါ ပ႐ိုဂရမ္ကေတာ့ မိသားစုပါေခၚခြင့္ရ သျဖင့္ မိသားစုလိုက္ႀကီး အေမရိကားထြက္ဖို႔ က်မ အလုပ္႐ႈပ္ရျပန္သည္။ ဆရာကလည္း အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျပင္ဦးလြင္က ‘ဒဟတ္’ ပရဟိတ ေက်ာင္းကေလးမွာသာ အခ်ိန္ေတြ ေပးထားေတာ့တာမို႔ က်မတို႔ နည္းနည္းအေနေဝးသြားၾကသည္။ က်မထြက္ကာနီး ဆရာ့ကို ႏႈတ္ဆက္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါေသးသည္။ ဒါေပမယ့္ ဆရာက ရန္ကုန္တြင္ရွိမေနေသာေၾကာင့္ ႏႈတ္ဆက္ဖို႔ အခြင့္မသာခဲ့ပါ။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္းမွာပင္ ဆရာကိုယ္တိုင္ေရးေသာ ေဆာင္းပါးကေလးကိုဖတ္မိၿပီး ဆရာ့မွာ ကင္ဆာေရာဂါ စြဲကပ္ေနေၾကာင္း သိခဲ့ရသည္။ စိတ္မေကာင္းလိုက္တာ မေျပာပါႏွင့္ေတာ့။ ဒါေပမယ့္ ဆရာ ေဆးကုေနတာပဲ။ ေပ်ာက္သြားမွာပါဟု ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အားေပးခဲ့သည္။ က်မ ဒီကိုလာခါနီး ဆရာ့အိမ္ကို ဖုန္းဆက္ေတာ့ ဆရာ့အိမ္က ဖုန္းေရာင္းလိုက္ၿပီဟု တဖက္မွ ဖုန္းေျဖသူကေျပာတာ မွတ္မိေနတာေၾကာင့္ ဆရာ့ကို ဖုန္းဆက္ဖို႔လည္း အဆင္မေျပပါ။ ဆရာက အီးေမးလ္လည္း မသံုးျပန္တာေၾကာင့္ အီးေမးလ္ပို႔ဖို႔လည္း အဆင္မေျပျပန္။ ဆရာသံုးေနက် အီးေမးလ္ဝန္ေဆာင္မႈဆိုင္ကို က်မ ေကာင္းေကာင္းသိသည္မို႔ အဲဒီဆိုင္က တဆင့္ပဲ အီးေမးလ္ပို႔ သတင္းေမးမည္ဟု စိတ္ကူးခဲ့သည္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုစကားစၿပီး သတင္းေမးရမလဲ အခက္ေတြ႔ျပန္သည္။ ကင္ဆာေဝဒနာရွင္ကို ဘယ္လိုစကားနဲ႔ သတင္းေမးအားေပးရပါ့။ က်မ ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ေနတုန္းမွာပဲ အန္တီ သိဂႌဆီက အီးေမးလ္တေစာင္ ရသည္။
“ဆရာ ဦးမိုးဟိန္းက ကင္ဆာေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္ေနမေကာင္းဘူး သမီးေရ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာက အန္တီ အပါအဝင္ လူေတြကို သူ ေကာင္းပါတယ္လို႔ပဲ ေျပာတယ္။ လူေတြကို သူ႔အတြက္ မပူပင္ေစခ်င္တာေလ။ တကယ္လည္း ဖုန္းထဲမွာေတာ့ သူ႔အသံက လန္းဆန္းၿပီး က်န္းမာေနသလိုပဲ။ တေန႔ကေတာ့ သူ႔သားနဲ႔ ေတြ႔တယ္။ သူ ေကာင္းပါတယ္ ေျပာတာေတြက တကယ္မဟုတ္ဘူးတဲ့ေလ။ အန္တီ အေတာ္စိတ္မေကာင္းဘူး။ သမီးနဲ႔ ဆရာ အဆက္အသြယ္ရွိရင္ သူ ့ဆႏၵအတိုင္း မသိသလိုပဲေနလိုက္ပါကြယ္”
ဒီလိုႏွင့္ပဲ ဆရာ့ကိုသိေသာ က်မမိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြကိုသာ ဖုန္းႏွင့္တမ်ဳိး အြန္လိုင္းခ်က္တင္မွာ ေတြ႔ခ်ိန္မွာတသြယ္ သတင္းေမးျဖစ္ခဲ့သည္။ သူတို႔အေျဖစကားေတြက အားရစရာမေကာင္းေပမယ့္ က်မကေတာ့ ဆရာ ျပန္ေကာင္းသြားမွာပါဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ျမဲပင္။
က်မ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မျပည့္ခဲ့ပါ။ ဆရာ ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီ။ ဆရာ မက်န္းမာခ်ိန္မွာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ သတင္း မေမးျဖစ္ခဲ့ေလေသာ က်မကို ဆရာ ခြင့္လႊတ္ရန္သာ ဆုေတာင္းရေတာ့သည္။
တဖက္သားအေပၚ ၾကံဖန္နားလည္ကာ အေကာင္းျမင္တတ္ေသာ ဆရာက ခြင့္လႊတ္လိမ့္မည္ဆိုတာကိုလည္း က်မ သိသည္။
ဒီစာကိုေရးေနခ်ိန္မွာ ဆရာေနာက္ဆံုးေရးခဲ့သည္ဆိုေသာ “မွာပါရေစ၊ ေျပာပါရေစ” ကဗ်ာကို ဖတ္ရသည္။ တမလြန္ခရီးအတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေသခ်ာလြန္းေသာ ဆရာ့ကဗ်ာကိုဖတ္ၿပီး ရင္ထဲမွာ ဆို႔နင့္ ဝမ္းနည္းေနရင္းၾကားမွ ျပံဳးရသည္။ ‘ကိုယ္ေသရင္ မငိုနဲ႔’ ဟု ဆရာက အေသအခ်ာ မွာသြားရင္းၾကားမွ က်မ ႏွေမ်ာတသစြာ ငိုမိတာကိုလည္း ဆရာခြင့္လႊတ္မည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။
သာသနာ၊ စာေပ၊ ပရဟိတ
လုပ္လက္စေတြကို ဆက္လုပ္ဖို႔
ေဟာဒီ ခ်စ္ရတဲ့ မိခင္ေျမကို
ျပန္လာခဲ့မယ္ မုခ်။
ဤကဗ်ာစာပိုဒ္ေလးကို ဖတ္ရျပန္ေတာ့ ပုထုဇဥ္ပီသစြာ စိတ္လႈပ္ရွား အားတက္ရျပန္သည္။ ဆရာက မဟုတ္တာ ဘယ္ေတာ့မွမေျပာဘူး။ ဆရာ တကယ္ျပန္လာမွာ။ ျပန္လာၿပီး ဆရာခ်စ္ေသာ မိခင္ေျမအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးေတြကို အားတက္သေရာ သယ္ပိုးေဆာင္ရြက္ဦးမွာ။ မိခင္ေျမကို ဆရာျပန္လာခ်ိန္မွာ က်မတို႔ ျပန္လည္ဆံုေတြ႔ႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္းတခုခုကို တေယာက္ေယာက္က ေျပာျပေပးႏိုင္လွ်င္ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းမည္ လဲ။
ဤစာကိုေရးရင္း က်မ စဥ္းစားမိတာတခု ရွိပါသည္။ ခုခ်ိန္မွာ မေရရာေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ ဆရာႏွင့္ ျပန္လည္ဆံုဆည္းရန္ ေမွ်ာ္လင့္ဆုေတာင္းတာထက္ ပိုလုပ္သင့္ေသာ အရာတခုက ဆရာ သက္ရွိထင္ရွား ရွိစဥ္ကတည္းက ဆရာ့ဂုဏ္ရည္မ်ားကို ေလးစားတန္ဖိုးထားကာ အသိအမွတ္ျပဳေသာ စာတပုဒ္ က်မေရးခဲ့ဖို႔ ေကာင္းသည္ဆိုတာပဲ ျဖစ္သည္။
သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနစဥ္ကာလမ်ားမွာ တဦးကိုတဦး ခ်စ္ခင္တန္ဖိုးထားေသာ စိတ္ႏွင့္တဦး၏ ဂုဏ္ရည္ကိုတဦးက အေလးအနက္ထား အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖင့္ ဘဝတိုက္ပြဲကို ရင္ဆိုင္ႏႊဲေနေသာလူသားမွာ အျပံဳးမ်ားစြာႏွင့္ ပီတိ အားအင္ေတြ တိုးလာလိမ့္မည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း တဦးႏွင့္တဦး ပီတိကိုခံစားရေစျခင္းက ေသဆံုးမွ ႏွေမ်ာတသ ဝမ္းနည္းေၾကာင္းစာေတြ ေရးျပတာထက္ ပိုအဓိပၸာယ္ႂကြယ္ဝလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ က်မကေတာ့ ဆရာ့အေပၚ အေႂကြးတင္ခဲ့ၿပီ။
ဆရာကိုယ္တိုင္ေရးထားေသာ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ကိုဖတ္မိၿပီး ဆရာ့မွာ ကင္ဆာေရာဂါစြဲ ကပ္ေနေၾကာင္း သိခဲ့ရသည္။ အဲဒီသတင္း ဖတ္မိစဥ္တုန္းကလည္း ျဖစ္မွျဖစ္ရေလဆရာရယ္ ဟု တတြတ္တြတ္ေရရြတ္ခဲ့ရသည္။ အႏွစ္၂၀ ေက်ာ္သတ္သတ္လြတ္စားလာသည့္ဆရာ၊ ရွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ရွစ္ပါးသီလဥပုသ္ႏွင့္ေနလာခဲ့သည့္ဆရာ့မွာမွ ဒီေရာဂါက ျဖစ္ရသတဲ့။ အင္မတန္ ႐ိုးသား၊ ယဥ္ေက်း၊ သိမ္ေမြ႔ၿပီး စိတ္ေကာင္းရွိသည္ဟူေသာေကာင္းသည့္ နာမဝိေသသနမ်ားစြာ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ဆရာ့ထံမွာ ကင္ဆာေရာဂါၿငိတြယ္လာျခင္းအတြက္ ဘာကိုမွန္းမသိ က်မ ေဒါသျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ကံၾကမၼာဆိုတာႀကီးကို လူတေယာက္လို လက္ညႇိဳးေငါက္ေငါက္ထိုးၿပီး ရန္ေတြ႔ခ်င္စိတ္ ေပါက္ခဲ့သည္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ဆရာ့ေရာဂါသတင္းၾကားရခ်ိန္မွာ က်မက ဆရာ့ကို ေျပးေတြ႔၍ မရေအာင္ ေဝးလံေသာေနရာမွာ ေရာက္ေနခဲ့သည္။
တကယ္ေတာ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ေလာက္အထိ ဆရာႏွင့္က်မက ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာပဲ ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ဆရာ့ နာမည္ကို ၾကားဖူးေနတာ၊ ဆရာ့ကိုျမင္ဖူးေနတာကေတာ့ ၾကာလွၿပီေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ၾကားထဲက မိတ္ဆက္ေပး မည့္သူ မရွိတာေရာ၊ က်မကိုယ္တိုင္က ႏႈတ္စ လွ်ာစနည္းတာေရာေၾကာင့္ ဆရာႏွင့္ က်မ မနီးစပ္ခဲ့ပါ။ တခါတရံ စာေပႏွင့္ပတ္သက္ေသာပြဲတခ်ဳိ႕မွာျဖစ္ေစ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ တေနရာရာမွာျဖစ္ေစ ဆရာ့ကို လွမ္းေတြ႔ရတတ္သည္။ ဆရာ့ကို တေယာက္တည္းေတြ႔ရခ်ိန္မ်ားမွာ ဆရာက ေဘးဘီဝဲယာကို သိပ္အာ႐ံု မစိုက္ဘဲ ေရွ႕တူ႐ူကိုသာၾကည့္၍ တစံုတရာကို အာ႐ံုျပဳရင္း လမ္းေလွ်ာက္ေနပံုေပၚသည္။ ဆရာ့ကို အေပါင္းအသင္းေတြႏွင့္ ေတြ႔ရခ်ိန္မ်ားမွာေတာ့ ဆရာ့မ်က္ႏွာေပၚမွာ အလြန္ခ်စ္ခင္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ ျဖဴစင္ ႐ိုးသားပြင့္လင္းေသာ အျပံဳးကိုပါ တြဲလွ်က္ေတြ ့ရျမဲျဖစ္သည္။ ဆရာႏွင့္ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ မရင္းႏွီးခင္ ထိုကာလမ်ားကတည္းက ပုလဲလို ျဖဴလက္ေနေသာ သြားမ်ားေပၚေအာင္ ဆရာျပံဳးေနတာျမင္ရတိုင္း ဆရာ ဦးမိုးဟိန္းျပံဳးတာ ေတာ္ေတာ္ခ်စ္စရာေကာင္းတယ္ဟု ေတြးမိျမဲျဖစ္သည္။
၁၉၉၄၊ ၁၉၉၅ ပတ္ဝန္းက်င္ေလာက္မွာ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာသူငယ္ခ်င္းေတြႏွင့္ က်မ ပ်ဥ္းမနားကို ခပ္စိတ္စိတ္ေရာက္ျဖစ္သည္။ ဧည့္ဝတ္ေက်ေသာ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ခံ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာေတြႏွင့္ က်မတို႔ စကားမ်ားစြာ ေျပာခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ စကားဝိုင္းဖြဲ႔ျဖစ္တိုင္း ဦးေဇာ္ (ေဇာ္-ပ်ဥ္းမနား) က သူ႔ကဗ်ာေတြ ရြတ္ျပတတ္သည္။ ကဗ်ာတပုဒ္ရြတ္ၿပီးလွ်င္ အဲဒီကဗ်ာက ဘယ္မဂၢဇင္းမွာ ဘယ္ခုႏွစ္၊ ဘယ္လက ပါတာဆိုတာမ်ဳိး ေျပာျပတတ္၏။
“ဒီကဗ်ာကို ကိုမိုးဟိန္းကို ဘာသာျပန္ခိုင္းထားတယ္။ ဦးေဇာ္ရဲ႕ ျမန္မာအဂၤလိပ္ႏွစ္ဘာသာနဲ႔ ထုတ္မယ့္ ကဗ်ာေပါင္းခ်ဳပ္အတြက္ေလ။ ကဗ်ာကို ဘာသာျပန္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ ကိုမိုးဟိန္းက ရွာမွရွားပဲ။ သမီး မွတ္ထား သိလား။ သမီးစာေတြ ဘာသာျပန္ဖို႔ရွိလာရင္ ကိုမိုးဟိန္းဆီကို ေရာက္ေအာင္သြား။ သူက အဂၤလိပ္စာ သိပ္ေကာင္းသလို စိတ္ထားလည္း သိပ္ေကာင္းတယ္”
ဦးေဇာ္ထံမွ ဤသို႔ေသာစကားမ်ဳိး ႏွစ္ခါသံုးခါထက္မနည္း ၾကားခဲ့ဖူးတာ က်မမွတ္မိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ က်မဝတၱဳတိုႏွင့္ ကဗ်ာတခ်ဳိ႕ ဘာသာျပန္ဖို႔ျဖစ္လာေသာအခါ က်မ ေခါင္းထဲကို ဆရာ ဦးမိုးဟိန္း ဆိုေသာ နာမည္က ဒိုင္းခနဲ ေရာက္လာသည္။ ဒါေပမယ့္ ဆရာႏွင့္က်မကို ဆက္စပ္ေပးမည့္သူ မရွိခဲ့ပါ။ ေနာက္ေတာ့မွ ဦးေဇာ္ေနာင္ (ကဗ်ာဆရာ ေဇာ္ေနာင္) ႏွင့္ စကားစပ္မိသြားေတာ့ ဦးေဇာ္ေနာင္က “ခက္မာ ကိုမိုးဟိန္းကိုေတြ႔ခ်င္ရင္ ၃၉ လမ္း က ဆုစာေပတိုက္ကိုလာခဲ့” ဟု ေျပာသည္။ က်မအခ်ိန္ဆိုင္းမေနဘဲ ေနာက္တရက္ႏွစ္ရက္အတြင္းပဲ ဆရာဦးမိုးဟိန္းကို ထိုစာေပတိုက္မွာ သြားေတြ႔ခဲ့သည္။ (ဦး)ေဇာ္ေနာင္ႏွင့္အတူ ဆရာက က်မ ခ်စ္ေသာ ပြင့္လင္းေႏြးေထြးအျပံဳးႏွင့္ က်မကို ႀကိဳဆိုခဲ့ပါသည္။
“သမီးရဲ႕ဆရာတေယာက္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္မွာ ႏွစ္တိုင္းက်င္းပတဲ့ International Writing Program ကိုေလွ်ာက္ဖို႔ အၾကံေပးတယ္ ဆရာ။ အဲဒါ သမီးေလွ်ာက္ၾကည့္မလားလို႔။ ေလွ်ာက္လႊာမွာ writing sample တခ်ဳိ႕ ထည့္ေပးရတယ္ေလ။ သမီးမွာ အန္တီသိဂႌ ဘာသာျပန္ေပးလားတဲ့ ဝတၱဳတို တပုဒ္ေတာ့ ရွိတယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ပုဒ္ေလာက္ ထပ္ထည့္ခ်င္လို႔ပါ။ အဲဒါ ဆရာကူညီေပးပါလို႔”
“ဟာ .. ကူညီရမွာေပါ့။ လူငယ္ေတြ အဲ့ဒီလို ႀကိဳးစားၿပီး အေတြ႔အၾကံဳရွာေနၾကတာ ဆရာသိပ္ သေဘာက်တယ္။ မသိန္ဂီ ျပန္ေပးထားတာ တပုဒ္ရွိတယ္ဟုတ္လား။ သိပ္ေကာင္းတယ္။ မသိန္ဂီ ဘာသာျပန္ေပးတာဆိုရင္ေတာ့ ေျပာစရာမရွိဘူး။ သူကသိပ္ေတာ္တာ”
ဆရာက က်မအကူအညီေတာင္းတာကို စိတ္ပါလက္ပါ လက္ခံရင္း အန္တီသိန္ဂီကိုလည္း လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ခ်ီးက်ဴးသည္။
“တကယ္က အန္တီသိန္ဂီက သမီးဝတၱဳေတြ ေပးထား၊ အန္တီအဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္ဘာသာျပန္ထားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သမီးက မေပးျဖစ္တာပါ”
က်မက ကိုယ့္ပ်က္ကြက္မႈကိုဖြင့္ဟေတာ့ ဆရာက က်မႏွင့္ေတြ႔စကတည္းက မပ်ယ္ေသးေသာ အျပံဳးႏွင့္ မသိန္ဂီက သိပ္ေတာ္တယ္ဟု ထပ္ေျပာသည္။ ထိုအခ်ိန္ထဲက ဆရာသည္ တဖက္သား၏ အရည္အေသြးကို လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးမြမ္းတတ္တာကို သတိထားမိခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္း ဆရာႏွင့္က်မ မၾကာခဏ ေတြ႔ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေတြ႔ၾကသလို ေဘာက္ေထာ္က ဆရာ့အိမ္ကိုလည္း က်မ မၾကာခဏ ေရာက္သည္။ က်မ၏ဝတၱဳတို ႏွစ္ပုဒ္သံုးပုဒ္ႏွင့္ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ကို ဆရာ့အားေပးၿပီး ဆရာေကာင္းမယ္ ထင္တာ ဘာသာျပန္ေပးပါဟု အပ္ခဲ့သည္။ ေနာက္တခါထပ္ေတြ႔ေတာ့ ဆရာက ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္စလံုးကို ဘာသာျပန္ၿပီးေနၿပီ။
“ဝတၱဳတိုကိုေတာ့ ‘လက္ေဆာင္ေကာင္း’ ဆိုတာေလးကို ဘာသာျပန္မယ္လို႔ စဥ္းစားတယ္။ အဲ့ဒီ ဝတၱဳေလးက မိခင္ေမတၱာလည္း ေပၚတယ္။ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးတေယာက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထားရတာလိုမ်ဳိး အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္လို ေတြးေတာျဖတ္သန္းသလဲဆိုတာကိုလည္း ျမင္နိုင္တယ္။ အေနာက္ ႏိုင္ငံသားေတြက အဲဒီလိုမ်ဳိး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အင္အားကိုဖြဲ႔တာမ်ဳိးကို ႀကိဳက္တယ္။ ခက္မာ သေဘာထားကို ေမးခ်င္လို႔ မစေသးပဲေစာင့္ေနတာ”
“ဟာ .. ဆရာက သမီးထက္ပိုနားလည္ပါတယ္။ ဆရာ ေကာင္းမယ္ထင္တာကိုပဲ ျပန္ပါ။ သမီးက ဘယ္ဝတၱဳကို ဘာသာျပန္သင့္သလဲ တကယ္နားမလည္လို႔ပါ”
က်မက ထိုသို႔ေျပာေတာ့ ဆရာက ထံုးစံအတိုင္း လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲဲဲျပံဳးကာ ‘မဟုတ္ပါ ဘူး၊ ခက္မာ နားလည္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြက ေတာ္ၾကတယ္’ ဟုေျပာရင္း ‘ဒါဆို လက္ေဆာင္ ေကာင္းကိုပဲ ဘာသာျပန္ လိုက္ေတာ့မယ္ေနာ္’ ဟု အတည္ျပဳခ်က္ ထပ္ယူသည္။
ေနာက္ပိုင္းဆရာႏွင့္ေတြ႔ခ်င္လွ်င္ က်မက ဆရာ့အိမ္သို႔ပဲ သြားေတာ့သည္။ က်မေနေသာ သာေကတ က ဆရာေနေသာ ေဘာက္ေထာ္ႏွင့္ အေတာ္နီးသည္။ သုဝဏၰတံတားကိုု ေက်ာ္လိုက္လွ်င္ပဲ ဆရာ့အိမ္ႏွင့္ အေတာ္နီးသြားၿပီ။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲမွာဆရာ့ကိုေတြ႔ရတာ အားနာ၍ျဖစ္သည္။ ထံုးစံအတိုင္း က်မတို႔က လူခ်င္းဆံုတာႏွင့္ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္မ်ားဘက္ ေျခဦးလွည့္ၾကတာ မဟုတ္လား။ ဆရာက သတ္သတ္လြတ္စားသည့္အျပင္ ဥပုသ္ကလည္းေစာင့္ေသးေလေတာ့ က်မတို႔ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ထိုင္လွ်င္ ဆရာ့ကို အေတာ္အားနာရသည္။
ဆရာ့အိမ္ေရာက္လွ်င္ေတာ့ ေကာ္ဖီ အျမဲေသာက္ရသည္။ ဆရာကေတာ့ ဘာမွ မေသာက္မစားပဲ စကားသာ တြင္တြင္ေျပာသည္။
“ပထမေတာ့ ခက္မာရဲ႕ဝတၱဳမဟုတ္ ဆိုတဲ့ဝတၱဳတိုေလးကို ဘာသာျပန္ရင္ ေကာင္းမလား စဥ္းစားမိေသးတယ္။ စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္ေလ”
လူေတြကို ကယ္တင္ေနပါသည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္တတ္ေသာ ဘိုးေတာ္ေလး တေယာက္အေၾကာင္း ေရးထားသည့္ က်မဝတၱဳကေလးအေၾကာင္းမွသည္ က်မတို႔ ကိုးကြယ္ရာဆိုတာေတြဆီလည္း စကား ေရာက္သြားတတ္ၾကသည္။
“တို႔ဆို ဘုရားေပါင္းစံု၊ ေနရာေပါင္းစံုမွာ တရားလိုက္ထိုင္လာတာ။ အဲဒီထက္ ထူးဆန္းတာေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထူးဆန္းတိုင္း ကိုးကြယ္ရာလားဆိုတာ စဥ္းစားရမယ္။ တို႔လို ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာေတြအတြက္ကေတာ့ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္လမ္းသည္သာ အေရးအပါဆံုး၊ အျမင့္ျမတ္ဆံုးပါ”
အဲဒီႏွစ္က အန္တီမသိန္ဂီ ဘာသာျပန္ေပးေသာ “Overture” ဆိုေသာ ဝတၱဳတိုတပုဒ္ အပါအဝင္ ဆရာ ဘာသာျပန္ေပးေသာ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ႏွင့္ ဝတၱဳတိုတပုဒ္ကို နမူနာအျဖစ္တင္ျပ၍ International Writing Program ကို ေလွ်ာက္လႊာပို႔လိုက္သည္။
တရက္ က်မ ဆရာ့အိမ္ေရာက္သြားေတာ့ ဆရာ့ကို အလြန္ အားတုံ႔အားနာေနဟန္ႏွင့္ ေတြ႔ရသည္။
“ခက္မာကို ဘယ္လိုေျပာရမွန္းေတာင္ မသိဘူး။ ခက္မာ International Writing Program ကိုတင္ျပဖို႔ အတြက္ စာေတြကို ဆရာကဘာသာျပန္ေပးေနခ်ိန္မွာ အေမရိကား ေတာင္ပိုင္း အီလီႏိြဳင္းတကၠသိုလ္က ဆရာႀကီး ဦးေစာထြန္းက အဲဒီပ႐ိုဂရမ္အတြက္ ဆရာ့ကို နာမည္စာရင္းသြင္းထားတယ္ တဲ့။ ခု ဆရာ့ဆီကို International Writing Program တက္ဖို႔ အေၾကာင္းၾကားစာ ေရာက္လာတယ္”
ဆရာက က်မကို အလြန္အားနာဟန္ေပါက္ေနေသာေၾကာင့္ က်မက ဆရာ့ကို ျပန္အားနာရသည္။
“ဟာ .. ေကာင္းတာေပါ့ ဆရာရယ္။ ဆရာ့လိုလူမ်ဳိး သြားရတာ ပိုအက်ဳိးရွိတာေပါ့။ သမီးတို႔လည္း ဆရာ ရလာမယ့္ အေတြ႔အၾကံဳေတြကိုၾကည့္ၿပီး ျပင္ဆင္လို႔ ရတာေပါ့။ တကယ္ေတာ့ သမီးက ေလွ်ာက္မယ့္သာ ေလွ်ာက္တာ။ သြားရမွာ ေၾကာက္တယ္။ သမီးက English လည္း မေကာင္းဘူးေလ။ သမီးမွာ ေလ့လာဖို႔အခ်ိန္ ပိုရသြားတာေပါ့”
ဆရာ ေရြးခ်ယ္ခံရျခင္းအတြက္ က်မ တကယ့္ကို ဝမ္းသာပါသည္။ က်မ၏ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ဝမ္းသာ ဟန္ေၾကာင့္ ဆရာလည္း အားနာရိပ္ေတြ နည္းနည္းေလွ်ာ့သြားသည္။ ဆရာ International Writing Program သြားေနခ်ိန္မွာ က်မက ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ Commumity Depelovement & Civic Empowerment သင္တန္း သြားတက္ျဖစ္သည္။
ဆရာက ၂၀၀၆ ႏိုဝင္ဘာမွာျပန္ေရာက္ၿပီး က်မက ၂၀၀၆ ဒီဇင္ဘာမွာ ျပန္ေရာက္သည္။ က်မ ခ်င္းမိုင္မွာ ရွိေနစဥ္မွာပဲ International Writing Program က ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ အစီအစဥ္အတြက္ ေလွ်ာက္လႊာႏွင့္ Writing Sample ပို႔ရန္ လွမ္းအေၾကာင္းၾကားလာသည္။ ဆရာက က်မျပန္ေရာက္လွ်င္ သူ႔ကိုလာေတြ႔ဖို႔ ဦးေဇာ္ေနာင္ အပါအဝင္ လူႏွစ္ေယာက္သံုးေယာက္ႏွင့္ မွာထားသည္။ က်မ ျပန္ေရာက္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ဆရာ့ကို ဆရာ့အိမ္မွာ သြားေတြ႔ေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ေႏြးေထြးျဖဴစင္ေသာ ဆရာ့အျပံဳးကို ခံစားရတာ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ေကာင္းလွသည္။
“ ကဲ .. လာပါ၊ လာပါ ခက္မာေရ။ ေမွ်ာ္ေနတာ။ ေျပာျပခ်င္လို႔”
ဆရာက ရန္ကုန္မွ စထြက္ကတည္းက ေတြ႔ၾကံဳရတာေတြကို ဖြဲ႔ဖြဲ႔ႏြဲ႔ႏြဲ႔ ေျပာျပသည္။ သပ္သပ္လြတ္ အျပင္ ဥပုသ္ေစာင့္သူမို႔ ဒုကၡေရာက္ရပံုေတြ။ ဟိုမွာ ဖတ္ရသည့္ စာတန္းေတြ၊ ပူးေပါင္းပါဝင္ရမည့္ အစီအစဥ္ေတြ၊ ဘာေတြ ျပင္ဆင္သြားသင့္ေၾကာင္းေတြ။
“ ပ႐ိုဂရမ္ၿပီးဖို႔ တလေလာက္လိုကတည္းက သူတို႔က ေနာက္ႏွစ္အတြက္ ဘယ္သူ႔ကို ဖိတ္ေခၚေစခ်င္ သလဲ ေမးတယ္။ ပံုမွန္ကေတာ့ အီးေမးလ္ပို႔ၿပီး ေမးတာေပါ့။ ဆရာက သူတို႔ဆီက ကြန္ပ်ဴတာလည္း မငွားဘူး။ အင္တာနက္လည္း မသံုးဘူးေလ။ သူတို႔ ပရင့္ထုတ္ေပးတဲ့ ေဖာင္ေပၚမွာ ေနာက္ႏွစ္အတြက္ ဖိတ္ေခၚေစ ခ်င္ေသာသူ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ခက္မာဆိုၿပီး လက္ေရးနဲ႔ကို အေသအခ်ာ ေရးခဲ့တယ္”
“ဟုတ္ကဲ့။ ပ႐ိုဂရမ္က သမီးဆီကို အေၾကာင္းၾကားတယ္ ဆရာ။ Writing Sample ေတြ ပို႔ပါတဲ့။ သမီး ပို႔လိုက္ၿပီ။ သူတို႔က ဆရာ့ဆီက ေထာက္ခံစာေလးပါ ေတာင္းေပးပါ တဲ့”
“ဟာ .. ဟုတ္လား။ အေၾကာင္းေတာင္ၾကားၿပီးၿပီလား။ ေကာင္းလိုက္တာ၊ ဝမ္းသာလိုက္တာ။ ေရးေပးမွာေပါ့။ ပ႐ိုဂရမ္ ဒါ႐ိုက္တာက ခရစ္စ္ ဆိုတဲ့ ကဗ်ာဆရာႀကီး၊ သူ႔ဆီကို ေထာက္ခံစာေရးေပးမယ္”
ဒီတခါ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ဝမ္းသာသူက ဆရာျဖစ္သည္။ အဲဒီမွာ လုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတြ သမီး လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ထင္သလား ဆရာ၊ ဆရာ ဘယ္လိုထင္သလဲဟု က်မကေမးေတာ့ ဆရာက အားရပါးရ ျပန္ေျဖသည္။
“ဘာလို႔မလုပ္ႏိုင္ရမွာလဲ။ ခက္မာ ေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒီကေန ေကာင္းေကာင္းသာ ျပင္ဆင္သြား။ ဆရာလည္း ဝိုင္းကူမွာေပါ့”
ေျပာေျပာဆိုဆို ဆရာက ဖိုင္ႀကီးတခုကို ဆြဲထုတ္လာသည္။ ဖိုင္ထဲမွာ International Writing Program တက္ေရာက္ဖို႔ စတင္ဖိတ္ၾကားသည္မွစကာ ပ႐ိုဂရမ္မွျပန္လာသည္အထိ ပ႐ိုဂရမ္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ေမးေျဖထားေသာ အီးေမးေတြကို ပရင့္ေအာက္ထုတ္ကာ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဖိုင္တြဲထားသည္။ အင္မတန္ အဂၤလိပ္စာေတာ္သည္ဟု နာမည္ႀကီးေသာ ဆရာ့မွာ ကိုယ္ပိုင္ အီးေမးအေကာင့္ မရွိပါ။ အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈကုမၸဏီတခု၏ လိပ္စာႏွင့္ဆက္သြယ္ၿပီး အဝင္အထြက္ အီးေမးဟူသမွ်ကို ပရင့္ေအာက္ထုတ္၍ သိမ္းထားသည္။
“ကဲ .. သမီိး ဒီဖိုင္ကို ယူသြား။ အဲဒီအထဲမွာ သမီးလိုအပ္သမွ် အကုန္ပါတယ္။ မရွင္းတာရွိရင္ ဆရာ့ကို ေမး”
ဖိုင္တြဲႀကီးကို က်မလက္ထဲ ထိုးထည့္ေနေသာ ဆရာ့ကိုၾကည့္ကာ က်မ ဘာျပန္ေျပာရမွန္းမသိေအာင္ အံ့ၾသသြားသည္။ ဝမ္းလည္းသာသြားသည္။ ဆရာ၏ စိတ္ရွင္းမႈႏွင့္ ေစတနာထက္သန္မႈက အံမခန္းပါပင္။ ၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းမွသည္ International Writing Program အတြက္ က်မ အေမရိကား မသြားခင္ ၾသဂုတ္လအထိ က်မတိုု ့မၾကာမၾကာ ေတြ႔ၾကသည္။ ေတြ႔တိုင္း ဆရာက သူ၏ ပ႐ိုဂရမ္ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို နည္းနည္းစီ ေျပာျပသည္။ ရယ္စရာေတြလည္း ပါ၊ ဂုုဏ္ယူစရာေတြလည္း ပါ၊ အံ့ၾသစရာေတြလည္း ပါ၊ မွတ္သားစရာေတြ လည္းပါေသာ ဆရာ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြက က်မ အတြက္ေတာ့ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ပါ။ က်မမွာ အစစ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ရသျဖင့္ ေၾကာက္စိတ္ေတြ ေလွ်ာ့ပါးရသည္။ ဆရာကလည္း တြင္တြင္အားေပးသည္။ ရာသီဥတု အေျခအေနက အစ၊ ေတြ႔ၾကံဳရမည့္လူေတြ အပါအဝင္ လုပ္ရမည့္ကိစၥမ်ား၊ လုပ္သင့္သည္မ်ားကို ေျပာျပသည္။
IWP ပ႐ိုဂရမ္မွာ Panel တခုလုပ္ဖို႔ ေခါင္းစဥ္တခ်ဳိ႕ႀကိဳေပးေတာ့ က်မက ဆရာ့ဆီေျပးသြားျပန္သည္။
“သမီးက A Key Book from My Bookshelf ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ကိုေျပာမယ္ စဥ္းစားတယ္ဆရာ”
“ေကာင္းပါတယ္။ ေျပာစရာ စာအုပ္ေတြ အမ်ားႀကီးပါ”
က်မက က်မ တကယ္ႀကိဳက္ၿပီး မၾကာခဏလည္း ျပန္ဖတ္မိသည့္ ဆရာျမသန္းတင့္ ဘာသာျပန္ေသာ အေမရိကန္ စာေရးဆရာမ မာဂရက္မစ္ခ်ယ္လ္၏ “ေလ႐ူးသုန္သုန္“ အေၾကာင္း ေျပာခ်င္သည္ဟုေျပာေတာ့ ဆရာက ခဏစဥ္းစားသည္။
“ေလ႐ူးသုန္သုန္က ေျပာစရာမလိုေအာင္ေကာင္းတဲ့ စာအုပ္ပါ။ ေကာင္းမွန္းလည္း လူတိုင္း သိတယ္။ ဆရာ အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ လူတိုင္းသိၿပီးသားစာအုပ္ကို မိတ္ဆက္ေပးတာထက္ ဟိုကလူေတြ မသိတဲ့ ျမန္မာစာအုပ္တအုပ္ အေၾကာင္းေျပာတာက ပိုေကာင္းမယ္ထင္တယ္။ ကိုယ့္ျမန္မာစာေပကိုလည္း ခ်ီးေျမႇာက္ မိတ္ဆက္ရာက်တာေပါ့”
ဆရာ့အၾကံေပးမႈက တကယ္ျဖစ္သင့္တာမို႔ က်မ ခ်က္ခ်င္း စိတ္ေျပာင္းသြားသည္။
“ျမန္မာမဂၢဇင္းတခုအေၾကာင္း ေျပာရင္မေကာင္းဘူးလား ဆရာ”
“ေကာင္းတာေပါ့”
ဆရာႏွင့္ က်မ ဘယ္မဂၢဇင္းအေၾကာင္းေျပာလွ်င္ေကာင္းမည္လဲ စဥ္းစားၾကသည္။ က်မက ကဗ်ာ မဂၢဇင္းအျဖစ္ စတင္ခဲ့ေသာ ပိေတာက္ပြင့္သစ္ မဂၢဇင္းအေၾကာင္း မိတ္ဆက္ရလွ်င္ ေကာင္းမည္ထင္ေၾကာင္း ေျပာေတာ့ ဆရာကလည္း သေဘာတူသည္။ မဂၢဇင္း၏ ဘယ္လို ထူးျခားခ်က္မ်ဳိး ထည့္သင့္သည္မွစကာ ပိေတာက္ပြင့္သစ္ႏွင့္အတူ စာေပစင္ေပၚ ေရာက္လာသူေတြအေၾကာင္းကိုပါ ထည့္ေျပာသင့္ေၾကာင္း အၾကံေပးသည့္အျပင္ က်မ ျမန္မာလိုေရးထားေသာ က်မ ဖတ္ရမည့္ စာတန္းကိုလည္း အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ ေပးသည္။ ဆရာ၏ လွပေသာ လက္ေရးေစာင္းေစာင္းေလးမ်ားျဖင့္ IWP ဒါ႐ိုက္တာ Christopher-Merrill ဆီကိုလည္း က်မအတြက္ ေထာက္ခံစာတေစာင္ ေရးေပးသည္။ ဆရာ့စာကို Scann ဖတ္ၿပီး အီးေမးႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာဆီ ပို႔ရသည္။ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)ကလည္း တြဲဖက္ဒါ႐ိုက္တာ Hugh Ferrer ဆီ ေထာက္ခံစာ တေစာင္ ေရးပို႔ေပးသည့္အတြက္ အလြန္ အဆင္ေျပခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၇ ၾသဂုတ္လထဲမွာ က်မ ထြက္ရေတာ့မည္ ဆိုေတာ့ ဆရာက သူ႔အိမ္လာခဲ့ဖို႔ မွာျပန္သည္။ က်မေရာက္သြားေတာ့ ဆရာက နာမည္ေတြ၊ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ေရးထားေသာ စာရြက္တရြက္ျဖင့္ ေစာင့္ေနခဲ့သည္။
“ဒါက IWP ဒါ႐ိုက္တာႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္၊ ဒါက အဲဒီပ႐ုိဂရမ္အတြက္ ေရာက္လာတဲ့ စာေရးဆရာေတြ ကိစၥအဝဝကို စီစဥ္ေပးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးႀကီးရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္၊ သူ႔နာမည္ ေမရီ လို႔ ေခၚတယ္။ ဒါက ဆရာႀကီး ဦးေစာထြန္း နံပါတ္၊ ဟိုေရာက္ရင္ ဆရာ့ကို လွမ္းဆက္သြယ္လိုက္ပါဦး။ ဆရာ လာေတြ႔လိမ့္မယ္။ ဒါက အေမရိကားမွာေနတဲ့ ဆရာ့ရဲ႕ အမဝမ္းကြဲ ဖုန္းနံပါတ္။ အခက္အခဲတခုခုေတြ႔ရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ အကူအညီလိုရင္ျဖစ္ျဖစ္ ဖုန္းဆက္ၿပီး ဆရာ့နာမည္ေျပာ မိတ္ဆက္လိုက္။ သူတို႔ ကူညီလိမ့္မယ္။ ၿပီးရင္ သမီးတို႔တည္းရမယ့္ အိုင္မိုဝါ ေဟာက္စ္ဟိုတယ္ ေအာက္ထပ္မွာ ေက်ာင္းကင္တင္း ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ ဆူရွီဆိုင္တဆိုင္ ရွိတယ္။ ပိုင္ရွင္က ျမန္မာေလး။ သေဘာေကာင္းတယ္။ ကူညီတတ္တယ္။ သူ႔ကိုလည္း သြားေတြ႔လိုက္”
ဆရာက ဆန္ ဘယ္မွာဝယ္၍ရသည္ဆိုတာေရာ၊ မိုက္က႐ိုေဝ့ဗ္ႏွင့္ ထမင္းခ်က္နည္းပါမက်န္ က်မကို ေျပာျပလိုက္သည္။ ဆရာ့မွာၾကားခ်က္၊ ကူညီခ်က္ အဖံုဖံုေၾကာင့္ က်မ၏ အိုင္အိုဝါခရီးက အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ ခဲ့ပါသည္။ ဆရာ့ေက်းဇူးေတြ က်မအေပၚ ႀကီးလွပါသည္။
၂၀၀၇ ဒီဇင္ဘာလမွာ က်မ အေမရိကားက ျပန္ေရာက္သည္။ ေရာက္ၿပီး တပါတ္ေလာက္နားၿပီး ဆရာ့ကို သြားေတြ႔ေတာ့ ဆရာက မိတ္ေဆြေဟာင္းေတြသတင္းေမးဖို႔ စိတ္လႈပ္ရွားစြာ ေစာင့္ေနခဲ့သည္။ ခရစ္စ္ ေနေကာင္းရဲ႕လား။ ဟ်ဴးခ်္က ဘာမွာလိုက္ေသးလဲ။ Panel Disscussion က အဆင္ေျပတယ္ မဟုတ္လား။ Presentation မွာ ဘာအေၾကာင္းေျပာခဲ့လဲ စံုေနေအာင္ ေမးသည္။ က်မက World Letrature Today ဟူေသာ Presentation တြင္ ျမန္မာဘာသာစကားအေၾကာင္းေျပာရင္း ဟာသတခုေျပာခဲ့ေၾကာင္းေျပာေတာ့ ဆရာက ေျပာပါဦးဟုု ေတာင္းဆိုသည္။
“ က်မတို႔ ျမန္မာလို ‘အိုင္’ ဆိုတာ Lake ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ‘အို’ ဆိုတာကေတာ့ Old ေပါ့၊ ဝါက Yellow ဆိုေတာ့ အိုင္အိုဝါဆိုတာ ျမန္မာလို အဝါေရာင္ေရအိုင္အိုႀကီးလို႔ အဓိပၸာယ္ေပါက္ေနတဲ့အေၾကာင္းေျပာေတာ့ က်မလက္ခ်ာေပးရတဲ့ မာစတာေက်ာင္းသားေတြက သိပ္သေဘာက်ၿပီး ေရးမွတ္ၾကတယ္ေလ”
က်မစကားကို ဆရာက ရယ္ရင္း “လူငယ္ေတြမ်ား စဥ္းစားတတ္လိုက္တာ” ဟု ေရရြတ္သည္။
“ေမရီက က်မကို မိုးနဲ႔သိလား လို႔ ေမးတယ္ဆရာ။ မိုးက က်မ ဆရာလို႔ ေျပာလိုက္တာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ေမရီက ေျပာတယ္။ မိုးက တရက္ကို တနပ္ပဲ အစာစားတယ္ေနာ္။ အေမရိကရဲ႕ေဆာင္းဦးမွာ သူက ျမန္မာ လံုခ်ည္နဲ႔ တိုက္ပံုပဲ အျမဲဝတ္တယ္။ မိုးေရ မင္းေတာ့ ေအးၿပီးခဲသြားေတာ့မယ္လို႔ သူ႔ကို ဝိုင္းေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက ျမန္မာဝတ္စံုကို ဝတ္ျမဲပဲ။ ေတာ္ေတာ္ ထူးဆန္းတဲ့ လူပဲလို႔ ေျပာတယ္”
ေမရီ႕ေကာက္ခ်က္ကိုၾကားေတာ့ ဆရာက ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ ရယ္ျပန္သည္။
“ဟုတ္လား၊ သူတို႔အတြက္ ဆရာက ထူးဆန္းေနတာေပါ့ေလ”
၂၀၀၇ ဒီဇင္ဘာမွာ က်မ IWP ပ႐ိုဂရမ္က ျပန္ေရာက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဆရာ ပညာဒါနသင္ေပးေနေသာ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းတခုကို က်မ သြားတက္လိုက္ေသးသည္။ ျမန္မာ သတင္းေခါင္းစဥ္မ်ားကို အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္သည့္ပံု၊ အဂၤလိပ္သတင္းေခါင္းစဥ္မ်ားကို ျမန္မာလို ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပံုမ်ား ေလ့လာရသည္။ က်မမွာ ဆရာ၏စာေပတပည့္အျပင္ အဂၤလိပ္စာ သင္ၾကားခံရသူတပည့္ ျဖစ္ခဲ့ျပန္သည္။
ဆရာဒဂုန္တာရာက ဆရာ့မိခင္ ဆရာမႀကီးဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးကို ေမတၱာပန္းပြင့္ဟု တင္စားခဲ့သည္။ ဆရာႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးခ်ိန္ၾကာျမင့္ေလ လူသားေတြအေပၚထားေသာ ဆရာ့ ေမတၱာေစတနာမ်ားကို ပိုသိရေလ ျဖစ္ေသာ က်မက ဆရာ့ကိုလည္း ေမတၱာတရားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ နမိတ္ပံုတခုႏွင့္ တင္စားခ်င္လာသည္။ ဆရာ့ မိခင္၊ ဖခင္ႏွင့္ ဆရာတို႔က ပန္းခိုင္ႀကီးတခိုင္မွာ အစီအရီပြင့္ေနသည့္ ပန္းပြင့္ကေလးမ်ားႏွယ္ ကိုယ္ပိုင္ အဆင္းဂုဏ္ရည္မ်ားႏွင့္ လွပေမႊးႀကိဳင္တင့္တယ္ေနသူမ်ား မဟုတ္လား။ သည္ေတာ့ ဆရာက ေမတၱာပန္းခိုင္မွ ပန္းတပြင့္ေပါ။့ ထိုေမတၱာပန္းပြင့္၏ အဆင္းကို ခံစားၿပီး ရနံ႔ကို ႐ွဴ႐ိႈက္၍ က်မဘဝခရီးမွာ အက်ဳိးမ်ားစြာ ရခဲ့သည္။
၂၀၀၈ ေမမွာ နာဂစ္ဆိုင္ကလံုးက ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚကိုဖ်က္ဆီးပစ္ေတာ့ က်မ၏အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚမွာ ကုန္ခဲ့သည္။ ဒုကၡသည္ကူညီေရးေတြကို ၂၀၀၈ စက္တင္ဘာလထိ က်မတို႔လုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ မွာ ေနာက္တႀကိမ္ အေမရိကားသြားဖို႔ အေၾကာင္းေပၚလာျပန္သည္။ ဒီတခါ ပ႐ိုဂရမ္ကေတာ့ မိသားစုပါေခၚခြင့္ရ သျဖင့္ မိသားစုလိုက္ႀကီး အေမရိကားထြက္ဖို႔ က်မ အလုပ္႐ႈပ္ရျပန္သည္။ ဆရာကလည္း အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျပင္ဦးလြင္က ‘ဒဟတ္’ ပရဟိတ ေက်ာင္းကေလးမွာသာ အခ်ိန္ေတြ ေပးထားေတာ့တာမို႔ က်မတို႔ နည္းနည္းအေနေဝးသြားၾကသည္။ က်မထြက္ကာနီး ဆရာ့ကို ႏႈတ္ဆက္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါေသးသည္။ ဒါေပမယ့္ ဆရာက ရန္ကုန္တြင္ရွိမေနေသာေၾကာင့္ ႏႈတ္ဆက္ဖို႔ အခြင့္မသာခဲ့ပါ။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္းမွာပင္ ဆရာကိုယ္တိုင္ေရးေသာ ေဆာင္းပါးကေလးကိုဖတ္မိၿပီး ဆရာ့မွာ ကင္ဆာေရာဂါ စြဲကပ္ေနေၾကာင္း သိခဲ့ရသည္။ စိတ္မေကာင္းလိုက္တာ မေျပာပါႏွင့္ေတာ့။ ဒါေပမယ့္ ဆရာ ေဆးကုေနတာပဲ။ ေပ်ာက္သြားမွာပါဟု ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အားေပးခဲ့သည္။ က်မ ဒီကိုလာခါနီး ဆရာ့အိမ္ကို ဖုန္းဆက္ေတာ့ ဆရာ့အိမ္က ဖုန္းေရာင္းလိုက္ၿပီဟု တဖက္မွ ဖုန္းေျဖသူကေျပာတာ မွတ္မိေနတာေၾကာင့္ ဆရာ့ကို ဖုန္းဆက္ဖို႔လည္း အဆင္မေျပပါ။ ဆရာက အီးေမးလ္လည္း မသံုးျပန္တာေၾကာင့္ အီးေမးလ္ပို႔ဖို႔လည္း အဆင္မေျပျပန္။ ဆရာသံုးေနက် အီးေမးလ္ဝန္ေဆာင္မႈဆိုင္ကို က်မ ေကာင္းေကာင္းသိသည္မို႔ အဲဒီဆိုင္က တဆင့္ပဲ အီးေမးလ္ပို႔ သတင္းေမးမည္ဟု စိတ္ကူးခဲ့သည္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုစကားစၿပီး သတင္းေမးရမလဲ အခက္ေတြ႔ျပန္သည္။ ကင္ဆာေဝဒနာရွင္ကို ဘယ္လိုစကားနဲ႔ သတင္းေမးအားေပးရပါ့။ က်မ ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ေနတုန္းမွာပဲ အန္တီ သိဂႌဆီက အီးေမးလ္တေစာင္ ရသည္။
“ဆရာ ဦးမိုးဟိန္းက ကင္ဆာေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္ေနမေကာင္းဘူး သမီးေရ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာက အန္တီ အပါအဝင္ လူေတြကို သူ ေကာင္းပါတယ္လို႔ပဲ ေျပာတယ္။ လူေတြကို သူ႔အတြက္ မပူပင္ေစခ်င္တာေလ။ တကယ္လည္း ဖုန္းထဲမွာေတာ့ သူ႔အသံက လန္းဆန္းၿပီး က်န္းမာေနသလိုပဲ။ တေန႔ကေတာ့ သူ႔သားနဲ႔ ေတြ႔တယ္။ သူ ေကာင္းပါတယ္ ေျပာတာေတြက တကယ္မဟုတ္ဘူးတဲ့ေလ။ အန္တီ အေတာ္စိတ္မေကာင္းဘူး။ သမီးနဲ႔ ဆရာ အဆက္အသြယ္ရွိရင္ သူ ့ဆႏၵအတိုင္း မသိသလိုပဲေနလိုက္ပါကြယ္”
ဒီလိုႏွင့္ပဲ ဆရာ့ကိုသိေသာ က်မမိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြကိုသာ ဖုန္းႏွင့္တမ်ဳိး အြန္လိုင္းခ်က္တင္မွာ ေတြ႔ခ်ိန္မွာတသြယ္ သတင္းေမးျဖစ္ခဲ့သည္။ သူတို႔အေျဖစကားေတြက အားရစရာမေကာင္းေပမယ့္ က်မကေတာ့ ဆရာ ျပန္ေကာင္းသြားမွာပါဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ျမဲပင္။
က်မ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မျပည့္ခဲ့ပါ။ ဆရာ ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီ။ ဆရာ မက်န္းမာခ်ိန္မွာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ သတင္း မေမးျဖစ္ခဲ့ေလေသာ က်မကို ဆရာ ခြင့္လႊတ္ရန္သာ ဆုေတာင္းရေတာ့သည္။
တဖက္သားအေပၚ ၾကံဖန္နားလည္ကာ အေကာင္းျမင္တတ္ေသာ ဆရာက ခြင့္လႊတ္လိမ့္မည္ဆိုတာကိုလည္း က်မ သိသည္။
ဒီစာကိုေရးေနခ်ိန္မွာ ဆရာေနာက္ဆံုးေရးခဲ့သည္ဆိုေသာ “မွာပါရေစ၊ ေျပာပါရေစ” ကဗ်ာကို ဖတ္ရသည္။ တမလြန္ခရီးအတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေသခ်ာလြန္းေသာ ဆရာ့ကဗ်ာကိုဖတ္ၿပီး ရင္ထဲမွာ ဆို႔နင့္ ဝမ္းနည္းေနရင္းၾကားမွ ျပံဳးရသည္။ ‘ကိုယ္ေသရင္ မငိုနဲ႔’ ဟု ဆရာက အေသအခ်ာ မွာသြားရင္းၾကားမွ က်မ ႏွေမ်ာတသစြာ ငိုမိတာကိုလည္း ဆရာခြင့္လႊတ္မည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။
သာသနာ၊ စာေပ၊ ပရဟိတ
လုပ္လက္စေတြကို ဆက္လုပ္ဖို႔
ေဟာဒီ ခ်စ္ရတဲ့ မိခင္ေျမကို
ျပန္လာခဲ့မယ္ မုခ်။
ဤကဗ်ာစာပိုဒ္ေလးကို ဖတ္ရျပန္ေတာ့ ပုထုဇဥ္ပီသစြာ စိတ္လႈပ္ရွား အားတက္ရျပန္သည္။ ဆရာက မဟုတ္တာ ဘယ္ေတာ့မွမေျပာဘူး။ ဆရာ တကယ္ျပန္လာမွာ။ ျပန္လာၿပီး ဆရာခ်စ္ေသာ မိခင္ေျမအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးေတြကို အားတက္သေရာ သယ္ပိုးေဆာင္ရြက္ဦးမွာ။ မိခင္ေျမကို ဆရာျပန္လာခ်ိန္မွာ က်မတို႔ ျပန္လည္ဆံုေတြ႔ႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္းတခုခုကို တေယာက္ေယာက္က ေျပာျပေပးႏိုင္လွ်င္ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းမည္ လဲ။
ဤစာကိုေရးရင္း က်မ စဥ္းစားမိတာတခု ရွိပါသည္။ ခုခ်ိန္မွာ မေရရာေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ ဆရာႏွင့္ ျပန္လည္ဆံုဆည္းရန္ ေမွ်ာ္လင့္ဆုေတာင္းတာထက္ ပိုလုပ္သင့္ေသာ အရာတခုက ဆရာ သက္ရွိထင္ရွား ရွိစဥ္ကတည္းက ဆရာ့ဂုဏ္ရည္မ်ားကို ေလးစားတန္ဖိုးထားကာ အသိအမွတ္ျပဳေသာ စာတပုဒ္ က်မေရးခဲ့ဖို႔ ေကာင္းသည္ဆိုတာပဲ ျဖစ္သည္။
သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနစဥ္ကာလမ်ားမွာ တဦးကိုတဦး ခ်စ္ခင္တန္ဖိုးထားေသာ စိတ္ႏွင့္တဦး၏ ဂုဏ္ရည္ကိုတဦးက အေလးအနက္ထား အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖင့္ ဘဝတိုက္ပြဲကို ရင္ဆိုင္ႏႊဲေနေသာလူသားမွာ အျပံဳးမ်ားစြာႏွင့္ ပီတိ အားအင္ေတြ တိုးလာလိမ့္မည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း တဦးႏွင့္တဦး ပီတိကိုခံစားရေစျခင္းက ေသဆံုးမွ ႏွေမ်ာတသ ဝမ္းနည္းေၾကာင္းစာေတြ ေရးျပတာထက္ ပိုအဓိပၸာယ္ႂကြယ္ဝလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ က်မကေတာ့ ဆရာ့အေပၚ အေႂကြးတင္ခဲ့ၿပီ။
၂၅ စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၁၀
No comments:
Post a Comment